Rejestr tłoków pieczęci z pierwszych lat powojennych i okresu PRL (1946 – 1989)

---

    Rejestr tłoków pieczęci z wczesnego okresu powojennego i PRL wydaje się być jednolitym dla wszystkich rodzajów pieczęci wytwarzanych w Mennicy (tj. pieczęci państwowych i samorządowych). Świadczą o tym wysokie numery inwentarzowe znajdujące się na znanych pieczęciach samorządowych oraz występujące numery pieczęci samorządowych w stosunkowo dużej „bliskości” z numerami inwentarzowymi pieczęci okrągłych.
    W zaprezentowanym zestawieniu pieczecie samorządowe (owalne) pojawiają się do 1949 r. Najwyższy znany (potwierdzony) nr inwentarzowy pieczęci samorządowej (owalnej) to  62 181 – ZARZĄD MIEJSKI W WAŁBRZYCHU. W 1950 r. zniesiono samorząd terytorialny, a cała władza (lokalna) przeszła w ręce rad narodowych.  Od tego czasu pojawiają się pieczecie z legendą Rada Narodowa (miejska, gmina, powiatowa, wojewódzka).

Opracowanie powstało i jest aktualizowane na podstawie kwerend w wybranych muzeach oraz archiwach państwowych, a także dzięki uprzejmości prywatnych kolekcjonerów.

Serdecznie dziękujemy p. Robertowi Forysiakowi – Wójcińskiemu za przekazane informacje o wybranych tłokach pieczęci znajdujących się w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, a także p. Dawidowi Kellerowi za przekazanie informacji o tłokach pieczęci zgromadzonych w zbiorze Muzeum w Chorzowie. Podziękowania kierujemy także do p. Pawła Krajewskiego, który udostępnił wyniki swoich kwerend wykonanych w Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. W. Stachowiaka w Trzciance.

Zapraszamy kolejne osoby do przekazania informacji uzupełniających ten rejestr. Wystarczy przesłać fotografie tłoka (z widoczną legendą, sygnaturami i numerami ewidencyjnymi) oraz jego wymiary na adres sigillarium@gmail.com

---

Legenda:
Nr tłoka – numer fabryczny tłoka umieszczony na rewersie matrycy
Legenda – dysponent pieczęci
Ø (mm) – średnica tłoka w milimetrach
Rodzaj – „Wpr.” – tłok do tuszu (wypukłoryty), „Wkr.” – tłok do laku (wklęsłoryty)
Sygn. – sygnatura: „K” – herb Kościesza, „mw” – symbol graficzny (logotyp) Mennicy Warszawskiej, „bs.” – brak sygnatury, „bi.” – brak informacji
Nr graw. – numer ewidencyjny grawera wykonującego tłok
Data wyk. – data wykonania tłoka (ujęta w nawiasie oznacza szacowaną datę)
Uwagi – KP – kolekcja prywatna, PAA – portal aukcyjny, APWr. – Archiwum Państwowe we Wrocławiu, APCh. – Archiwum Państwowe w Chełmie, APG – Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim, APPoz. – Archiwum Państwowe w Poznaniu, MZCH – Muzeum Ziemi Chełmskiej, ZNiO (DN) – Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Dział Numizmatyczny, MCh. – Muzeum w Chorzowie, MZN – Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka w Trzciance

Aktualizacja zestawienia: 11.04.2023 [366 tłoków pieczęci]