„Netherlands Collection” to inicjatywa (platforma) skupiająca w jednym miejscu cyfrowe zbiory dziedzictwa kulturowego Holandii. Powstała przy udziale Krajowego Biura Dziedzictwa Kulturowego (Rijksdienst voot het Cultureel Erfgoed) przy Ministerstwie Edukacji, Kultury i Nauki. Oferuje holenderskim instytucjom odpowiedzialnym za kolekcjonowanie i ochronę dziedzictwa narodowego odpowiednią infrastrukturę w postaci ogólnokrajowego portalu, umożliwiającego udostępnianie ich zbiorów w formie elektronicznej.
Obecnie „Netherlands Collection” grupuje zbiory ze 120 muzeów i innych instytucji kulturalnych, zawierające około 6 milionów obiektów, które można przeszukiwać na jednej stronie internetowej. Do tego rozwiązanie jest zintegrowane z Europeaną, czyli wirtualną biblioteką, pełniącą jednocześnie rolę muzeum i archiwum, mającą za cel udostępnianie dziedzictwa naukowego i kulturowego Europy w internecie.
Najwięcej obiektów (ponad 700 tys.) pochodzi z Rijksmuseum w Amsterdamie, następnie z Banku Obrazów Agencji Dziedzictwa Kulturowego (ponad 600 tys. eksponatów) oraz Muzeum Narodowego Kultur Świata (ponad 250 tys. eksponatów).
W ramach „Netherlands Collection” prezentowany jest także bogaty zbiór tłoków pieczętnych. Po wpisaniu w wyszukiwarce portalu hasła „lakstempel” i naciśnięciu na przycisk „Zoeken” (patrz załączony poniżej zrzut ekranu), baza wyświetla 1 807 rekordów. Jednak nie wszystkie z tych rekordów mają podłączone fotografie.
Dużą zaletą zastosowanej w tym zbiorze formy prezentacji części obiektów jest umieszczenie na karcie opisowej orientacyjnego przedziału dat ich wytworzenia. Dzięki temu możliwe jest porównanie zawartych w zbiorze np. tłoków pieczętnych do egzemplarzy spotykanych (lub nawet wytwarzanych) na ziemiach historycznie związanych z państwem polskim. W zasadzie można przyjąć założenie, że „moda”, tj. rozmiary tłoka, sposób prezentacji obrazu napieczętnego oraz legendy, jaka panowała pod koniec XVIII w. i w całej rozciągłości XIX w. w poszczególnych krajach europejskich, niewiele odbiegała od generalnie przyjętej w tamtym okresie stylistyki i techniki rytowniczej. Dlatego przywołane porównywanie może być w dużym stopniu uzasadnione. Szczególnie dotyczy to pieczęci herbowych (patrz tarcze, korony, klejnoty, labry, trzymacze etc.) oraz inicjałowych, włączając ich uchwyty. Oczywiście z pewnymi wyjątkami metoda porównawcza w zakresie stosowanej stylistyki rytu i wizerunków umieszczonych na matrycy tłoka może dotyczyć także okresów starszych.
Poniżej zaprezentowano zdjęcia kilkunastu wybranych tłoków pieczętnych znajdujących się w tym zbiorze.
Kliknięcie w obraz matrycy powoduje jego powiększenie.
Il. 1. Tłok pieczęci Capellusa – władcy Tulfa Vetula, Niderlandy Hiszpańskie,
wyk. 1500 – 1599,
30 mm, mosiądz
Il. 2. Tłok pieczęci przeora klasztoru św. Piotra w Boeugessent, Francja,
wyk. 1400-1499,
36 x 57 mm, mosiądz
Il. 3. Tłok pieczęci szlacheckiej, Watrelot Michiel, Niderlandy Hiszpańskie,
wyk. 1500 – 1599,
25 mm, mosiądz
Il. 4. Tłok pieczęci inicjałowej, Republika Zjednoczonych Niderlandów, wyk. 1650-1699,
20 x 21 mm, srebro
Il. 5. Tłok pieczęci szlacheckiej, Citters Jacobs. Casper 1754-1801, Republika Zjednoczonych Niderlandów, wyk. 1775-1801, 41 mm, srebro
Il. 6. Tłok pieczęci radnego Holset, Vals i Vijlen, Republika Zjednoczonych Niderlandów,
wyk. 1659 (?), 36 mm, srebro
Il. 7. Tłok pieczęci inicjałowej, Republika Zjednoczonych Niderlandów, wyk. 1700-1795,
17 x 21 mm, srebro
Il. 8. Tłok pieczęci szlacheckiej, Republika Zjednoczonych Niderlandów, wyk. 1700-1750,
18 x 20 mm, srebro
Il. 9. Tłok pieczęci szlacheckiej, Republika Zjednoczonych Niderlandów, wyk. 1700-1750,
20 x 23 mm, srebro
Il. 10. Tłok pieczęci szlacheckiej, Antonia Emmerentia 1775-1832,
wyk. 1800-1832, 21 x 27 mm, karneol
Il. 11. Tłok pieczęci sądowej (?), Cesarstwo Francuskie 1810-1813, wyk. 1810,
24 mm, mosiądz
Il. 12. Tłok pieczęci szlacheckiej, Królestwo Niderlandów,
wyk. 1825-1850,
23 x 26 mm, jaspis
Il. 13, Tłok pieczęci szlacheckiej, Królestwo Niderlandów, wyk. 1825-1875,
22 x 27 mm, srebro
Il. 14. Tłok pieczęci szlacheckiej, Królestwo Niderlandów, wyk. 1815-1850, 23 x 27 mm, mosiądz
Il. 15. Tłok pieczęci biblioteki królewskiej, Królestwo Zjednoczonych Niderlandów 1813-1815, wyk. 1814,
24 x 28 mm, mosiądz
Il. 16. Tłok pieczęci szlacheckiej, hrabina Caroline Frederique Louise Otteline des H.R. 1772- 1853, Królestwo Niderlandów, wyk. 1825-1850, 26 x 21 mm, mosiądz
Il. 17. Tłok pieczęci Rady Gminy Urlum, Królestwo Niderlandów, wyk. 1875-1899,
38 mm, mosiądz
Il. 18. Tłok pieczęci inicjałowej, Capellen Ihr. Jules Henri 1818-99, Królestwo Niderlandów, wyk. 1850-1899, 14 x 13 mm, mosiądz
Może ktoś z naszych czytelników odnajdzie w „Netherlands Collection” tłoki podobne do tych, które znajdują się w jego zbiorze?
Życzymy przyjemnego i owocnego przeglądania!
https://data.collectienederland.nl/search/?q=lakstempel&page=4
Mariusz Kopniak & Janusz Giersz