W kwietniu bieżącego roku w Kijowie została wydana ciekawa książka poświęcona sfragistyce. Jej autorem jest Vitaliy Perkun, pracownik naukowy Instytutu Historii Ukrainy, Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Monografia ta jest poświęcona pieczęciom cerkiewnym i duchowieństwa Prawobrzeżnej Ukrainy z XVII-XX wieku. Na podstawie źródeł autor podjął próbę przedstawienia perspektywy badania pieczęci jako źródła historycznego w szerszym zakresie niż zwykłe podejście pozytywistyczne i odpowiadające mu narzędzia metodologiczne. Autor próbuje spojrzeć na pieczęć jako na fenomen kultury sensu largo w kontekście nauk pokrewnych oraz w szerszym przekroju interdyscyplinarnym.
W opracowaniu autor zwraca się uwagę na pieczęć jako element systemu semiotycznego, w ramach którego sigillum – jako znak – można rozpatrywać niejako w kontekście szkła powiększającego, przez pryzmat którego, stosując interdyscyplinarne podejścia, można śledzić rytmy kultury i historii, zrozumieć pieczęć w długim czasie trwania obrazu, inskrypcji, formy, materiału. W monografii pokazano na przykład, w jaki sposób system symboliczny może oznaczać procesy polityczne i mentalne, które często są trudne do uchwycenia przy pomocy źródeł pisanych.
Książka jest próbą zrozumienia historii nie jako „czystej” (zgodnie z wyrażeniem Jacques’a Le Goffa, faktycznie zubożonej), ale jako czegoś, co działa na przecięciu nauk, w perspektywie porównawczej. Autor pokazał, w jaki sposób znak i kontekst czasowo-przestrzenny są ze sobą powiązane. Pieczęcie cerkiewne z Prawobrzeżnej Ukrainy są rozpatrywane w szerszym kontekście europejskim. Stosowane podejście kulturoznawczo-historyczne i interdyscyplinarne pozwala na zrozumienie genezy ukraińskiej tradycji wykonywania pieczęci, śledzenie wpływów, jakie przeszła, oraz jej ewolucji. Książka nie kończy tematu, ale tylko stawia pytania, artykułuje warstwy problemów, które powinny otworzyć drogę do pogłębionego badania tej tematyki.
Monografia będzie przydatna nie tylko dla historyków oraz historyków sztuki, ale także dla badaczy innych nauk humanistycznych, a także kolekcjonerów pieczęci. Gorąco zachęcamy do zapoznania się z tą publikacją.
Książkę można nabyć bezpośrednio, kierując korespondencję na adres: orantus@ukr.net
Cena: 66 zł
Zobacz -> spis treści
Książka wydana została w języku ukraińskim.
Dodatkowe informacje o autorze:
Vitaliy Perkun (ur. 1976), doktor nauk historycznych, jest pracownikiem naukowym Instytutu Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. W latach 2005-2013 wykładał na Uniwersytecie Warszawskim (katedra ukrainistyki). W latach 2017-2018 prowadził seminaria na katedrze pomocniczych dyscyplin historycznych i archiwistyki na Uniwersytecie Hradec Králové (Czechy) na temat „Pieczęć w kulturze europejskiej w okresie średniowiecza i wczesnej nowożytności”. Otrzymał stypendium Fundacji Nauki im. J. Mianowskiego (Instytut Historii PAN, 1999), rektora Uniwersytetu Warszawskiego (2005-2007), Programu dla Cywilizacji Naukowej rządu polskiego (Uniwersytet Warszawski, 2003-2004), Polskiego Komitetu UNESCO (Uniwersytet Warszawski 2017, Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Siedlcach 2019, 2020), Fundacji Królowej Jadwigi (Uniwersytet Jagielloński, 2019) oraz Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (Uniwersytet Warszawski, 2019). Jest uczestnikiem międzynarodowego projektu badawczego „Katalog pieczęci Jagiellonów – zapytania archiwalne i biblioteczne, część III” w ramach badania „Era Jagiellonów i jej dziedzictwo w I Rzeczypospolitej do 1795 r.: historia sztuki, kultury materialnej, historia literatury XIV-XVI wieku”. Jego obszarem zainteresowania naukowego są pomocnicze dyscypliny historyczne, metodologia, semiotyka, antropologia kulturowa.