W kwietniu 2021 dzięki uprzejmości prywatnych kolekcjonerów pozyskano do galerii Sigillarium.pl zdjęcia i informacje dotyczące dwudziestu trzech nowych tłoków pieczętnych. Zaprezentowano je poniżej w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości przywołanej w legendzie lub odtworzonej ze źródeł historycznych (dodatkowo zostaną one umieszczone równolegle w odpowiednich grupach tematycznych w sekcji -> Galeria – zbiory prywatne).
Pod nazwą miejscowości w tabeli podpięty jest link do szczegółowych informacji.
Tłoki pieczętne z ziem historycznie związanych z państwem polskim

1 | kolekcja prywatna |
2 | BIAŁASZEWO Wójt Gminy |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | prostokątna 76 x 49 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | brak, trzpień do mocowania uchwytu |
7a | 30 mm |
7b | 21 mm |
7c | 9 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w polu: M (инистерство). В (нутренных). Д (ел). // ВОЙТЪ // ГМИНЫ БѢЛАШЕВО // Дня […] г (oда). // No ___ // Дер (евния). Бѣлашево // ЩУЧИНСКАГО УѢЗДА // ЛОМЖИНСКОЙ ГУБЕРНІИ |
10 | W polu pieczęci napis w 8 wierszach. Po wierszu 1, 3 i 5 rozdzielający element ozdobny o formie podłużnej rozety. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | BISKUPICE Urząd Municypalny |
3a | stal |
3b | – |
4 | okrągła Ø 21 mm |
5 | wklęsłoryty i wypukłoryty |
6 | – |
7 | brak, trzpień do mocowania uchwytu |
7a | 20 mm |
7b | 12 mm, w tym skuwka 7 mm (Ø 13 mm) |
7c | 8 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu w: UR (ząd): MUN (icypalny): // MIAS (ta) // BISKUPIC |
10 | W polu pieczęci napis w dwóch wierszach, ponad nim dwie gałązki laurowe z liśćmi ku dołowi, połączone rozetą. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, obrzeżenie sznurowe. |
11 | – |
12 | Urząd Municypalny, organ administracji istniejący w Polsce w latach 1807 – 1842. Zobacz Urząd Municypalny |

1 | kolekcja prywatna |
2 | GŁUBCZYCE Cech blacharzy |
3a | mosiądz |
3b | mosiądz |
4 | okrągła Ø 34 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony, w formie tralki, zakończony walcem z poziomymi nacięciami |
7a | 65 mm |
7b | 61 mm, w tym cokół 8 mm, rękojeść 53 mm i stanowiące z matrycą jedną całość |
7c | 4 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: * KLEMPNER INNUNG ZU LEOBSCHUTZ 1855 |
10 | W polu pieczęci oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, na skrzyżowanych młotkach blacharskich (lutowniczych) oparty rozwarty cyrkiel ostrzami w dół, wewnątrz niego sześcioboczna latarnie z półokrągłym zwieńczeniem. Na zewnątrz, wokół pola legendy, obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | KLEPARZ Przedsiębiorstwo Budowy Domu dla C.K. Koleii Państwowej |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | prostokątna 17 x 59 mm, o uszczerbionych dolnych narożnikach, |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | brak, trzpień do nabicia uchwytu, |
7a | 51 mm |
7b | 43,5 mm, w tym cokół 17 mm, trzpień 26,5 mm i łącznie z matrycą stanowią jedną całość |
7c | 7,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu: PRZEDSIĘBIORSTWO BUDOWY // DOMU C (esarsko). K (rólewskiej). KOLEJI PAŃSTWOWEJ // NA KLEPARZU |
10 | W polu pieczęci napis w trzech wierszach. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | LWÓW Lwowska Żydowska Szkoła Ludowa |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 35 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja |
7a | 102 mm |
7b | 94,5 mm, w tym cokół 24 mm, stanowiący z matrycą jedną całość |
7c | 7,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: * ЛЬВОВСКОЕ ЗЕМСКОЕ ЕВР (ейское). НАРОДНОЕ УЧИЛИЩЕ w polu: ВѢД (ома). // МИН (истерству). НАРОД (ного). // ПРОСВ (ещения). |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, napis w 3 wierszach. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe, |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | SUWAŁKI Szkoła Obwodowa |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | okrągła Ø 25 mm |
5 | wklęsłoryty I wypukłoryty |
6 | na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
7 | brak, uszczerbiony trzpień do jego mocowania uchwytu |
7a | 17 mm |
7b | 10 mm |
7c | 7 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: GUBERNIA AUGUSTOWSKA w pólotoku dolnym wewnętrznym: SZKOŁA OBWODOWA w półotoku dolnym: W SUWAŁKACH |
10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego pod wspólną koroną, z berłem, mieczem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi herb Orzeł Biały na tle płaszcza królewskiego, zwieńczonego koroną. Wizerunek ustalony dla herbu (godła) Królestwa Polskiego w 1815 r. i używany do 1842 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | ŚWIERŻE Rzeźnia |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | owalna 95 x 63 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce |
7a | 101 mm |
7b | 93,5 mm, w tym stopka 4 mm, skuwka 18 mm (Ø 19 mm) |
7c | 7,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w półotoku górnym: RZEŹNIA w polu: w ŚWIARŻACH w półotoku dolnym: POW. (iatu) CHEŁMSKIEGO |
10 | W polu pieczęci nazwa miejscowości. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | TARNOPOL C. K. Towarzystwo Gospodarskie Galicyjskie |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 36 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, rekonstrukcja |
7a | 102 mm |
7b | 95 mm, w tym skuwka 10 mm (Ø 16 mm) |
7c | 7 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: * C (esarsko). K (rólewskie). TOWARZYSTWO GOSPODARSKIE GALICYJSKIE w polu: ODDZIAŁ // TARNOPOLSKI |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy podwójnym obrzeżeniem; perełkowym i ciągłym, napis w dwóch wierszach. Poniżej podłużna rozeta. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | TORUŃ Pomorska Wojewódzka Komunalna Kasa Oszczędności |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 35 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, na której przymocowana jest tabliczka wytwórcy |
7a | 102 mm |
7b | 92,5 mm, w tym skuwka 7 mm Ø (16 mm) |
7c | 9,5 mm |
8 | na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: POMORSKA WOJEWÓDZKA w półotoku górnym wewnętrznym: KOMUNALNA KASA w polu: OSZCZĘDNOŚCI w półotoku dolnym: * W TORUNIU * |
10 | W polu pieczęci napis. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | wytwórca: Toruńska Fabryka Stempli , H. Rausch Toruń |

1 | kolekcja prywatna |
2 | TYKADŁÓW Urzędnik stanu cywilnego |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | okrągła Ø 40 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | brak, ślad po mocowaniu stopki |
7a | 4 mm |
7b | – |
7c | 4 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: * URZĘDNIK STANU CYWIL (nego): PARAFII TYKADŁÓW OBWO (d) KALISKI w polu: WOJEWODZTWO // KALISKIE |
10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego pod wspólną koroną, z berłem, mieczem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi herb Orzeł Biały na tle płaszcza królewskiego, zwieńczonego koroną. Wizerunek ustalony dla herbu (godła) Królestwa Polskiego w 1815 r. i używany do 1842 r. Poniżej kreska, pod nią napis w dwóch wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, obrzeżenie wieńcowe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | WARSZAWA Gimnazjum Koedukacyjne im. Jana Gołubowskiego |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 40mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, lakierowany na czarno, rekonstrukcja |
7a | 120 mm |
7b | 112 mm, w tym skuwka 11 mm (Ø 20 mm) |
7c | 8 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w otoku zewnętrznym: * GIMNAZJUM KOEDUKACYJNE z ROSYJSK (im). JĘZ (ykiem). NAUCZANIA w otoku wewnętrznym: Z PRAWAMI GIMNAZJÓW PAŃSTWOW (ych). w polu: JANA // GOŁUBOWSKIEGO // w WARSZAWIE |
10 | W polu pieczęci napis w trzech wierszach. Poniżej podłużna rozeta. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | WIELKIE RYCHNOWO Urząd Pocztowo – Telekomunikacyjny |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 30 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | na rancie matrycy nr grawera 5 |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce |
7a | 89 mm |
7b | 80 mm, w tym skuwka 7,5 mm (Ø 16 mm) |
7c | 9 mm |
8 | na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska) |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: *URZĄD POCZT – (owo). TEL (ekomunikacyjny).* w półotoku dolnym: WIELKIE RYCHNOWO |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła, ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 60 554 |

1 | kolekcja prywatna |
2 | WIELKIE RYCHNOWO Urząd Pocztowo – Telekomunikacyjny |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 36 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | na rancie matrycy nr grawera 32 |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce |
7a | 96 mm |
7b | 86 mm, w tym skuwka 6 mm ( Ø 16 mm) |
7c | 10 mm |
8 | na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska) |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: *URZĄD POCZT – (owo). TEL (ekomunikacyjny).* w półotoku dolnym: WIELKIE RYCHNOWO |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła, ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 60 454 |

1 | kolekcja prywatna |
2 | WINNICA Prawosławne Seminarium Duchowne Matki Boskiej Kazańskiej |
3a | mosiądz |
3b | -drewno |
4 | okrągła Ø 33 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja |
7a | 109 mm |
7b | 99,5 mm, w tym cokół 19 mm, stopka 9 mm, stanowiąca z matrycą jedną całość |
7c | 9,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: ДЕР (жавной). КАЗАНСКОЙ БОЖІЕЙ МАТЕРИ ХУТ (орянки). ВИННИЦКАГО БОГОДУХОВ (ного). У (чилища). |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, dwukondygnacyjny budynek cerkwi od frontu. Na dachu trzy wieże z hełmami z latarnią, zwieńczone prawosławnymi krzyżami. Na kondygnacji dolnej, w części centralnej, drzwi zwieńczone półkoliście, po bokach drzwi po jednym oknie zwieńczonym półkoliście. Na kondygnacji górnej trzy kwadratowe okna. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | WOJNIŁÓW Proboszcz kościoła parafialnego |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 31 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja |
7a | 110 mm |
7b | 105 mm, w tym skuwka 8,5 mm (Ø 16 mm) i cokół 14 mm, stanowiący z matrycą jedną całość |
7c | 5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: SIGILLUM ECCL (esiae): PAROCH (ialis) PRE (a) PO (situs): VONILOVIEN (sis) |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy podwójnym obrzeżeniem; ciągłym i perełkowym, unosząca się w obłokach, ukoronowana półpostać Matki Boskiej w płaszczu, z ukoronowanym Dzieciątkiem na lewej ręce. Na zewnątrz, wokół pola legendy, podwójne obrzeżenie; ciągłe i perełkowe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | ZIELEŃ k. KOWALEWA Urząd Pocztowo – Telekomunikacyjny |
3a | cyna |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 30 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o wydłużonej gałce |
7a | 94 mm |
7b | 82 mm |
7c | 12 mm |
8 | na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: ZIELEŃ K / KOWAL (ewa). półotoku dolnym: * |
10 | W polu, oddzielonym od pola pieczęci obrzeżeniem ciągłym, symbol błyskawicy, na którym leży trąbka pocztowa. Na zewnątrz, wokół pola legendy, obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | NN I. L. ślusarz |
3a | mosiądz |
3b | mosiądz |
4 | owalna 22 x 20 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt ozdobny, spłaszczony z uszczerbionym szczytem |
7a | 17 mm |
7b | 14,5 mm, w tym cokół 5 mm, stanowiący z matrycą jedną całość |
7c | 2,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu: . I. L. |
10 | W polu pieczęci skrzyżowane dwa noże tokarskie dwóch typów, na nich cyrkiel tokarski (treserski) ostrzami ku dołowi, pomiędzy nimi kula. Powyżej inicjały. Całość wyobrażenia ujęta w dwa skrzyżowane liście palmowe. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie sznurowe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | NN J T garbarz – czerwonoskórnik |
3a | mosiądz |
3b | mosiądz |
4 | owalna 28,5 x 23 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt spłaszczony, profilowany, zakończony pierścieniem z małym okrągłym otworem, przymocowany do stopki |
7a | 36 mm |
7b | 43,5 mm, w tym rączka 42 mm, stopka 1,5 mm |
7c | 1,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu poniżej obrazu: J T |
10 | W polu pieczęci dwa wspięte lwy zwrócone do siebie głowami, trzymające między sobą kadź garbarską, pod którą są skrzyżowane dwa łukowate noże skrobacze i ustawiony między nimi w pion nóż garbarski prosty, z jednym uchwytem poprzecznym na górze i drugim podłużnym na dole, nad nim dwie przewiązane wstążką gałązki z kwiatami opadającymi w dół. Pod uchwytem poprzecznym noża prostego po każdej stronie rozetka.Na dole, pomiędzy uchwytem poprzecznym, inicjały. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, podwójne obrzeżenie ciągłe i perełkowe. |
11 | – |
12 | – |
Inne europejskie tłoki pieczętne

1 | kolekcja prywatna |
2 | GLOGGNITZ [AUSTRIA] Cesarsko Królewskie Biuro Komisarza ds. budowy dróg bitych |
3a | stal |
3b | stal |
4 | owalna 38 x 34 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | na rewersie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
7 | uchwyt w formie graniastosłupa o ośmiokątnej podstawie, stanowiący z matrycą jedną całość |
7a | 104 mm |
7b | 99 mm, w tym cokół 16,5 mm |
7c | 5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: K (aiserlich). K (öniglich). GLOGGNITZ = MÜRZZUSCHLAGER STRASSENBAU KOMISSARIAT. |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, godło Cesarstwa Austrii – orzeł dwugłowy w koronie cesarskiej ze wstęgami, trzymający w szponach miecz i berło oraz jabłko, a na piersi tarczę herbową z herbem Habsburgów, otoczoną łańcuchem Orderu Złotego Runa. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie sznurowe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | MEOPHAM [WIELKA BRYTANIA] Święto pokoju |
3a | mosiądz |
3b | mosiądz |
4 | ostroowalna 25 x 18 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt spłaszczony o formie zbliżonej do gotyckiej litery M, zwieńczony małym pierścieniem z otworem |
7a | 25 mm |
7b | 23 mm |
7c | 2 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w otoku: + Meopham: Peace Celebration + 1919 |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem sznurowym, postać biskupa w stroju pontyfikalnym, z prawą ręką wzniesioną do błogosławieństwa i pastorałem w lewej ręce. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |

1 | kolekcja prywatna |
2 | METZ [FRANCJA] Kościół Królewsko Pruskiego 34 Dywizjonu |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 28 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | na rancie matrycy sygnatura wytwórcy: WALNCER // METTZ |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce |
7a | 95 mm |
7b | 87 mm, w tym skuwka 8,5 mm (Ø 17 mm) |
7c | 8 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: KÖNIGL (ich). PREUSS (isch). 34. DIVISION w polu: KIRCHENSIEGEL // * |
10 | W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Poniżej napis. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | Metz w latach 1871 – 1918 wchodził w skład Cesarstwa Niemieckiego. Zobacz 34 Dywizjon |

1 | kolekcja prywatna |
2 | RATYZBONA (REGENSBURG) [NIEMCY] Franz Jozef Anton Ostermair |
3a | stal |
3b | srebro |
4 | okrągła Ø 44 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt o formie walca z rozszerzającą się podstawą |
7a | 96 mm |
7b | 94,5 mm |
7c | 1,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: + FRANZ: IOS (ef): ANT (on): OSTERMAIR + PFLEG (er): ZU: EWERSPAINT (?) : |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, tarcza czwórdzielna. W polu pierwszym i czwartym popiersie z przepaską na głowie. W polu drugim i trzecim wspięty lew. Nad tarczą hełm z labrami i siedmioma piórami. Po bokach tarczy elementy roślinne. Na zewnątrz, wokół pola legendy, podwójne obrzeżenie; ciągłe i wieńcowe. |
11 | – |
12 | W katedrze w Landshut znajduje się płyta nagrobna Franza Antona Ostermaira. |

1 | kolekcja prywatna |
2 | NN Fr. Hörnecke huzar |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | owalna 18 x 25 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, lakierowany na czarno |
7a | 84 mm |
7b | 80,5 mm, w tym skuwka 9 mm (Ø 10 mm) |
7c | 3,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w półotoku dolym: Fr. Hörnecke. |
10 | W polu pieczęci dwie skrzyżowane szable (tasaki?) z rękojeścią typu zamkniętego z dwoma kabłąkami tworzącymi kosz, na nich czako huzarów. Poniżej karabinek kawaleryjski (odtylcowy) z rozbudowaną osłoną spustu. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie sznurowe. |
11 | – |
12 | – |