W styczniu 2021 dzięki uprzejmości prywatnych kolekcjonerów pozyskano do galerii Sigillarium.pl zdjęcia i informacje dotyczące osiemnastu nowych tłoków pieczętnych.
Tłoki zaprezentowano poniżej w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości przywołanej w legendzie lub odtworzonej ze źródeł historycznych.
Tłoki te umieszczono (równolegle) w odpowiednich grupach tematycznych w sekcji -> Galeria – zbiory prywatne
Tłoki pieczętne z ziem historycznie związanych z państwem polskim
1 | kolekcja prywatna |
2 | BYDGOSZCZ Urząd Egzekucyjny Miejskiej Kasy Gazowej i Wodociągów |
3a | stop cyny |
3b | – |
4 | okrągła Ø 37 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | brak, stopka kwadratowa 37×37 mm z czteroma otworami do zamocowania drewnianego cokołu |
7a | 4,5 mm |
7b | stopka 2,5 mm |
7c | 2 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w otoku: ◊ Urzą [d] [E] gzek [uc] yjn [y] Miejskiej K [asy] GAZ (owej). i Wodoc(iągów). ◊ // w Bydgoszczy |
10 | W polu pieczęci godło Bydgoszczy przedstawiające mur miejski (obronny) ceglany z czterema blankami, z bramą obudowaną kamiennymi ciosami i trzema basztami przykrytymi dachami namiotowymi. Baszta środkowa wyższa i większa. W każdej baszcie po jednym oknie łukowym. Na basztach dachy zakończone gałkami. Na gałce dachu baszty środkowej wietrznik zwrócony w prawo. Prawa połowa wrót jest otwarta, w prześwicie bramnym widać na wpół opuszczoną bronę. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | GRABÓW Proboszcz |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 29 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja |
7a | 103 mm |
7b | 97 mm, w tym skuwka 15,5 mm (Ø 16 mm) |
7c | 6 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: * ПЕЧ (ать.) НАСТОЯТЕЛЬ ПРИХ (ода): ГРАБОВЪ ЛЕНЧИЦ (каго) УѢЗДА |
10 | W polu pieczęci herb guberni kaliskiej (wz. 1869 r.) przedstawiający na tarczy baranka, po bokach którego znajdują się dwa kłosy. Nad tarczą korona cesarska. Po bokach tarczy wieniec z dębowych liści przeplatany i przewiązany u dołu wstęgą Orderu św. Andrzeja. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | KROŚCIENKO nad DUNAJCEM Urząd Pocztowy |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | okrągła Ø 37 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | na matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka, sygnatura wytwórcy: gotycka litera M przeszyta w pas strzałą, numer ewidencyjny 40. / 152 |
7 | brak |
7a | 16 mm |
7b | cokół 11,5 mm, matryca z cokołem stanowi jedną całość |
7c | 4,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w otoku: ۰ Postamt ۰ Kroscienko a (n). d (er). Dunajec w polu: a |
10 | W polu pieczęci godło III Rzeszy – orzeł trzymający w szponach wieniec, wewnątrz którego znajduje się swastyka. Poniżej napis. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | NOWY ŚWIAT Posterunkowy |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | prostokątna 33 x 19 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce |
7a | 99 mm |
7b | 94 mm, w tym skuwka 7,5 mm (Ø 15 mm) |
7c | 5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu: СОТСКІЙ // Д (еревни). НОВЫЙ СВЯТЪ // ЛАСК (ого). УѢЗД (а). |
10 | W polu pieczęci napis w trzech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | LUCIEŃ Towarzystwo Włościańskie „NISKIE” |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 32 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | na rancie matrycy sygnatura wytwórcy [Z]. WEINKRA[NZ] // VARSOVIE |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce |
7a | 101 mm |
7b | 95 mm, w tym skuwka 11 mm (Ø 16 mm) |
7c | 6 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu pieczęci: ТОВАРИЩ (ество). КРЕСТЬЯНЪ // НИСКЕ // ГМ (ина). ЛЮЦЕНЬ // ГОСТ (ыньскаго). УѢЗ (да). |
10 | W polu pieczęci herb guberni warszawskiej (wz. 1869 r.) przedstawiający na tarczy snop zboża przecięty wpół rzeką. Nad tarczą korona cesarska. Po bokach tarczy wieniec z dębowych liści przeplatany i przewiązany u dołu wstęgą Orderu św. Andrzeja. Poniżej wyobrażenia napieczętnego napis w czterech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna | |
2 | OLSZEW Rada Opiekuńcza |
|
3a | guma | |
3b | drewno | |
4 | okrągła Ø 39 mm | |
5 | wklęsłolany, wypukłolany | |
6 | – | |
7 | uchwyt toczony, w formie odwróconego stożka | |
7a | 83 mm | |
7b | stopka 9 mm, cokół 18 mm, rękojeść 53 mm, stanowiące jedną całość | |
7c | 3 mm | |
8 | na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka | |
9a | majuskuła | |
9b | w półotoku górnym: * RADA OPIEKUŃCZA * w półotoku dolnym: GMINY OLSZEW |
|
10 | W wypukłym polu pieczęci orzeł autorski (wklęsłolany). Na zewnątrz, wokół pola legendy, podwójne obrzeżenie ciągłe. | |
11 | – | |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | PUŁTUSK Dzierżawca Dochodów Konsumpcyjnych |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | okrągła Ø 26 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | brak, trzpień do jego nabicia |
7a | 22 mm |
7b | 19 mm |
7c | 3 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: DZIERZAWCA DOCHO (dów): KONSUM (pcyjnych): w polu pieczęci: MIASTA // PUŁTU (sk). |
10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego, pod wspólną koroną, z berłem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi herb Orzeł Biały. Wizerunek ustalony dla herbu (godła) Królestwa Polskiego w 1842 r. i używany do 1858 r. Na zewnątrz wokół pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | RADOM Urząd Pocztowy |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | owalna 24 x 28 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o wydłużonej gałce |
7a | 109 mm |
7b | 106 mm |
7c | 3 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w polu: Radom |
10 | W polu pieczęci godło Cesarstwa Austrii (wz. 1806 r.) z uszczerbionymi regaliami. Poniżej na belce napis, pod belką pocztowa trąbka sygnałowa. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna | |
2 | STARACHOWICE Związek Strzelecki Komenda Oddziału |
|
3a | guma | |
3b | drewno | |
4 | okrągła Ø 41 mm | |
5 | wypukłolany | |
6 | – | |
7 | uchwyt toczony, w formie odwróconego stożeka | |
7a | 68 mm | |
7b | stopka 12 mm, cokół 10 mm, rękojeść 43 mm, stanowiące jedną całość | |
7c | 3 mm | |
8 | na rękojeści, znacznik prawidłowego ustawienia tłoka | |
9a | majuskuła, miniskuła | |
9b | w półotoku górnym: * Związek Strzelecki Komenda Oddziału * w półotoku dolnym: W Starachowicach |
|
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżaniem ciągłym, orzeł zbliżony do orła legionowego. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. | |
11 | – | |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | STARA HUTA Sołtys |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | prostokątna 39 x 21 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | brak, trzpień do jego nabicia |
7a | 26 mm |
7b | 20 mm |
7c | 6 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu: SOŁTYS // WSI // STARA HUTA |
10 | W polu pieczęci napis w trzech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | STERDYŃ Dozór Kościelny |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 31 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
7 | uchwyt toczony o kulistej gałce |
7a | 102 mm |
7b | 95 mm, w tym skuwka 11 mm (20 mm) |
7c | 7 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w polu: КОСТ (ельны). ДОЗОРЪ // СТЕРДЫНСКАГО // P (имско). K. (atолического). ПРИХОДА // СОКОЛ (obскaго). УѢЗ (да). |
10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego, ze wstęgami pod wspólną koroną, z berłem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi herb Orzeł Biały, wokół łańcuch Orderu św. Andrzeja. Wizerunek ustalony dla herbu (godła) Królestwa Polskiego w 1858 r. i używany do 1867/1868 r. Poniżej wyobrażenia napieczętnego napis w czterech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | TORUŃ 8 Dywizjon Żandarmerii |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | prostokątna 71,5 x 31 mm |
5 | wypukłoryty |
6 | – |
7 | brak, otwór Ø 7 mm do jego zamocowania |
7a | 11,5 mm |
7b | – |
7c | 11,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w polu: 8 DYWIZJON ŻANDARMERJI // WYDANO DO UŻYTKU // w MIESIĄCU […] – 19 […] |
10 | W polu pieczęci napis w trzech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | w awersie matrycy dwa otwory Ø 7,5 mm każdy; pierwszy do umieszczenia elementu z cyfrą wybranego miesiąca kalendarzowego, drugi – elementu z dwiema ostatnimi cyframi roku, dodatkowo na rewersie matrycy dwa otwory Ø 4 mm każdy, a także dwa gwintowane otwory Ø 4 mm na boku matrycy, służące do wkręcenia śrub stabilizujących elementy z cyframi |
1 | kolekcja prywatna |
2 | WARSZAWA Komitet Centralny Konfederacji Narodowej Polskiej |
3a | guma |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 36 mm |
5 | wypukłolany |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o wydłużonej gałce, stanowiący jedną całość ze stopką |
7a | 70 mm |
7b | 67,5, w tym stopka 7 mm |
7c | 2,5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła, minuskuła |
9b | w półotoku górnym: * Komitet Centralny * w półotoku dolnym: Konfederacji Narodowej Polskiej |
10 | W polu pieczęci orzeł typu piastowskiego z koroną szlachecką o pięciu pałkach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, podwójne obrzeżenie ciągłe, zanikające. |
11 | – |
12 | Zobacz > Konfederacja Narodowa Polska |
1 | kolekcja prywatna |
2 | WARSZAWA Skład sukna i trykotu |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 28,5 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce |
7a | 83 mm |
7b | 76 mm, w tym skuwka 6 mm (Ø 12 mm) |
7c | 7 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: * SKŁAD SUKNO I TRYKO * // WARSZAWA w polu: S. // LANDBERG |
10 | W polu pieczęci napis, nad i pod napisem małe rozetki kwiatowe. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | WŁODOWICE Urząd Skarbowy |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 25 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce |
7a | 85 mm |
7b | 76 mm, w tym skuwka 11 mm, (Ø 15,3 mm) |
7c | 9 mm |
8 | znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
9a | majuskuła |
9b | w półotoku górnym: GUB (ernia): RADOMSKA w dwóch półotokach dolnych: URZĄD SKARBOWY // WŁODAWICE |
10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego, pod wspólną koroną, z berłem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi herb Orzeł Biały. Wizerunek ustalony dla herbu (godła) Królestwa Polskiego w 1842 .r i używany do 1858 r. Na zewnątrz wokół pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie perełkowe. |
11 | J. Giersz, Orzeł Biały na pieczęciach urzędowych w XIX i XX wieku, Odkrywca 5/2019, s. 61 |
12 | – |
Inne europejskie tłoki pieczętne
1 | kolekcja prywatna |
2 | HEIDELBERG (?) [NIEMCY] Jan Martin Horner biskup |
3a | mosiądz |
3b | drewno |
4 | okrągła Ø 38 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
7 | uchwyt toczony o wysłużonej gałce, rekonstrukcja |
7a | 116,5 mm |
7b | 111,5 mm |
7c | 5 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: IO (annes): MART (inus): HORNER: S (ancti) S (simum): THE (ologiae): DOC (toris): PROTO (episcopus): APO (stolicus): COMES PAL (atinus): |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, owalna tarcza kartuszowa czwórdzielna w krzyż. W polu pierwszym kielich z wyrastającym z czaszy ku górze pnączem (?). W polu drugim dwa jelenie poroża w pas z trzema odrostkami każde. W polu trzecim na postumencie siedząca w lewo postać rycerza (?) w napierśniku i otwartym hełmie na głowie, trzymającego dwustronny obuch z lewa w skos. W polu czwartym postać w stroju mieszczańskim (?) jadąca konno, trzymająca w lewej ręce uzdę, a w prawej kord sztychem ku górze. Powyżej tarczy hełm bez korony, nad nim kapelusz rangowy ze sznurami, węzłami i chwostami po sześć z każdej strony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna | |
2 | ŁĄKI (KARWINA) [CZECHY] Kościół |
|
3a | mosiądz | |
3b | drewno | |
4 | okrągła Ø 32,5 mm | |
5 | wypukłoryty | |
6 | na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka | |
7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce | |
7a | 114 mm | |
7b | 108,5 mm, w tym cokół 14 mm oraz skuwka 7 mm (Ø 14,5 mm), matryca z cokołem stanowią jedną całość | |
7c | 5,5 mm | |
8 | – | |
9a | majuskuła | |
9b | w otoku: + SIGILLUM ECCLESIAE LOC (alis). LONCENSIS w polu: S (anc) T (ae). // BARBARAE |
|
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, napis w dwóch wierszach. Poniżej element ozdobny w pas. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. | |
11 | – | |
12 | – |
1 | kolekcja prywatna |
2 | ODESSA [UKRAINA] Przedstawicielstwo Cesarskiego i Królewskiego Ministerstwa Wojny |
3a | mosiądz |
3b | – |
4 | okrągła Ø 36 mm |
5 | wklęsłoryty |
6 | – |
7 | brak |
7a | 4 mm |
7b | – |
7c | 4 mm |
8 | – |
9a | majuskuła |
9b | w otoku: VERTRETUNG DES K (aiserliche). U (nd). K (önigliche). KRIEGSMINISTERIUMS // IN ODESSA w polu: INDIVISIBILITER AC INSEPARABILITER |
10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, mały herb (godło) Austro-Węgier wprowadzony w 1916 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
11 | – |
12 | – |