Pieczęcie urzędów i instytucji państwowych (zabór pruski)


Tłoki zaprezentowano w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości przywołanej w legendzie tłoka lub odtworzonej ze źródeł historycznych.


1 kolekcja prywatna
2 BRODY
Królewsko – Pruski Urząd Stanu Cywilnego
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 28 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 109 mm
7b 102, w tym skuwka 11 mm ( Ø 15 mmm)
7c 7 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: K (öniglich). PR (eussisches) STANDESAMT BRODDEN
w półotoku dolnym: KR (eis). MARIENWERDER

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 CZERLEJNO
Królewsko-Pruski Urząd Gospogarczy
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 32 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 85,5 mm
7b 82 mm
7c 3,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: KÖN (iglich). PR (eussisches). DOM (…) AMT CZERLEINO
w polu poniżej obrazu napieczętnego: KR (ólewsko): PR (uski) URZĄD // EKONOMII // CZERLEINSK

10 W polu pieczęci godło Wielkiego Księstwa Poznańskiego – orzeł pruski w koronie cesarskiej, trzymający w szponach miecz i berło, a na piersi tarczę z polskim orłem, tarcza zwieńczona koroną. Poniżej, pod belką, napis w czterech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 INOWROCŁAW
Komornicza Administracja Egzekucyjna

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 29 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 104 mm
7b 95 mm, w tym skuwka 6 mm
7c 9 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: VERWALTUNGS – VOLLZIEHUNGS – BEAMTER // KREIS INOWRAZLAW

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 INOWROCŁAW
Królewska Powiatowa Komisja Poborowa

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 29 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy sygnatura wytwórcy A.LIEBMANN – BERLIN
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 106 mm
7b 98 mm, w tym skuwka 6 mm
7c 8 mm
8 na dole rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a majuskuła
9b
w otoku: KÖNIGL (ich). ERSATZ COMMISSION D (en) BEZIRKS // JNOWRAZLAW

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 JAROCIN
Królewska Powiatowa Komisja Poborowa

3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 34 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy sygnatura wytwórcy EHLERT // POSEN oraz znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 brak, trzpień do jego nabicia
7a 29 mm
7b
7c 7 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: KÖNIGL. (ich) ERSATZ – COMMISSION FÜR DEN KREIS JAROTSCHIN

10 W polu pieczęci oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, nad prostokątną belką , tarcza z herbem królestwa Prus, orłem pruskim w koronie zamkniętej z monogramem FR na piersi, trzymającym w szponach berło i jabłko. Tarcze flankuje dwóch wspartych o nią dzikich mężczyzn z maczugami, powyżej tarczy korona zamknięta, poniżej na łańcuchu krzyż Orderu Orła Czarnego. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie perełkowe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 JUTROSIN
KrólewskI Urząd Policji
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 29 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 91 mm
7b 87 mm
7c 4 mm
8 na dole uchwytu znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: KOEN. (iglich) POLIZEY AMT
w półotoku dolnym: zu // JUTROSCHYN.

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie zamkniętej z monogramem FWR na piersi, trzymającym w szponach berło i jabłko. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 JUTROSIN
Królewsko – Pruski Urząd Stanu Cywilnego
3a stal
3b drewno
4 okrągła Ø 28 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 98 mm
7b 90,5 mm, w tym skuwka 5,5 mm ( Ø 20 mm)
7c 7,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: • K (öniglich). PR (eussisches) STANDESAMT JUTROSCHIN STADT • // KR (eis). KRÖBEN

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 KĘPNO
Komisja egzaminacyjna
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 29 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o spłaszczonej uszczerbionej gałce
7a 94 mm
7b 88 mm, w tym skuwka 5 mm (Ø 18 mm)
7c 6 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * KREIS PRUEFUNGS COMMISS (ion). D (er) SCHILDBERGER
w polu nad tarczą herbową: KREISES, pod tarczą herbową: ZU KEMPEN

10 W polu pieczęci herb Kępna (powiatu kępińskiego) – na tarczy barokowej na pagórku stojący łabędź z lekko uniesionym skrzydłem. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie perełkowe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 LWÓWEK
Królewsko – Pruski Urząd Stanu Cywilnego
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 31,5 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy sygnatura wytwórcy: EHLERT // POSEN
7 uchwyt toczony o wydłużonej gałce
7a 111 mm
7b 93 mm, w tym skuwka 8 mm ( Ø 17 mm)
7c 8 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: • K (öni) GL (ich). PR (eussisches) STANDESAMT NEUSTADT B (ei) / P (inne). • // KREIS NEUTOMISCHEL

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 ŁAWKI
Zarząd Ziemski
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 32 mm
5 wklęsłoryty
6
7 brak, trzpień do jego zamocowania
7a 97 mm
7b 31 mm
7c 9,5 mm
8
9a majuskuła, minuskuła
9b
w półotoku górnym: * Gutsvorstand Bankwitz *
w półotoku dolnym: Kreis Mogilno

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz pola pieczęci podwójne obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 MIESZKOWICE
Urząd Sędziego Pokoju

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 31 mm
5 wypukłoryty
6
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 104 mm
7b 98,5 mm, w tym skuwka 8 mm ( Ø 17 mm)
7c 5,5 mm
8 na gałce uchwytu znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: AMT DES SCHIEDSMANNES
w półotoku dolnym: ZU // BAERWALDE // N (eu) / M (arkt)

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z mieczem i berłem w szponach oraz monogramem WR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12 Na odwrocie matrycy sygnatura wytwórcy: SCHMET

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 MORASKO
Królewsko – Pruski Urząd Stanu Cywilnego
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 29 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 brak, trzpień do jego mocowania
7a 35 mm
7b 26 mm
7c 9 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym:+ K (öniglich). PR (eussisches) STANDESAMT MORAWSKO
w półotoku dolnym: KREIS POSEN

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 PLESZEW
Urząd Sędziego Pokoju dla Okręgu 10

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 34,5 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 90 mm
7b 94 mm
7c 4,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: AMT DES SCHIEDSMANNES // BEZIRK No 10.
w polu: KREIS PLESCHEN

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POTULICE
Policja dominialna
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 32 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce (gałka w połowie uszczerbiona)
7a 102 mm
7b 98, 5 mm
7c 3,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: POLIZEI SIEGEL DES DOMINIUMS POTULICE
w polu poniżej obrazu napieczętnego: PIECZEC POLICYINA // DOMINIUM // POTULICE.

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POZNAN
Komisja Poborowa Departamentu Poznańskiego
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 35,5 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 brak uchwytu, trzpień do jego zamocowania
7a 32 mm
7b 28,5 mm
7c 3,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * POSENER DEPART (ement): ERSATZ COMMISSION

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, godło Wielkiego Księstwa Poznańskiego – orzeł pruski w koronie cesarskiej, trzymający w szponach miecz i berło, a na piersi tarczę herbową z polskim orłem, zwieńczoną koroną. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POZNAŃ
Kolegium Medyczne
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 31 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 107 mm
7b 103 mm, w tym skuwka 7,5 mm
7c 4 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: KON. (iglich) PR. (eussisches) MEDICINAL COLLEGIUM
w polu poniżej obrazu napieczętnego: DES GR. (oss) HERZ (оgtum) POSEN

10 W polu pieczęci godło Wielkiego Księstwa Poznańskiego – orzeł pruski w koronie cesarskiej, trzymający w szponach miecz i berło, a na piersi tarczę z polskim orłem (brak zwieńczenia koroną). Pod orłem, na prostokątnym wsporniku, wokół laski, nawinięty wąż eskulap – symbol medyków. Na zewnątrz wokół pola pieczęci,obrzeżenie ciągłe
11 J. Giersz, Orzeł Biały na pieczęciach urzędowych w XIX i XX w, Odkrywca 5/2019 s. 63.
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POZNAŃ
Królewska Biblioteka Rządowa

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 29,5 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka oraz sygnatura wytwórcy EHLERT POSEN
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 109 mm
7b 100,5, w tym skuwka 7 mm (Ø 15 mm)
7c 8,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: + BIBLIOTHEK DER KÖNIGL (ich). REGIERUNG + // POSEN.

10 W polu pieczęci oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, nad prostokątną belką , tarcza z herbem królestwa Prus, orłem pruskim w koronie zamkniętej z monogramem FR na piersi, trzymającym w szponach berło i jabłko. Tarcze flankuje dwóch wspartych o nią dzikich mężczyzn z maczugami, powyżej tarczy korona zamknięta, poniżej na łańcuchu krzyż Orderu Orła Czarnego. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POZNAŃ
Królewskie Seminarium Pedagogiczne

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 33 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy znaczni prawidłowego ustawienia tłoka oraz sygnatura wytwórcy W. BELOW // POSEN
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 100 mm
7b 91.5 mm, w tym skuwka 11 mm (Ø 23,5 mm)
7c 8, 5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * KÖNIGLICHES PADAGOGISCHES SEMINAR * // ZU POSEN.

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem W na piersi. Na zewnątrz, wokół pola legendy, podwójne obrzeżenie; ciągłe i perełkowe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POZNAŃ
Prezydium królewskiego rządu
3a stal
3b drewno
4 owalna 31 x 27,5 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 85 mm
7b 77 mm, w tym skuwka 13,5 mm (Ø 22,5 mm)
7c 8 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: + PRAESIDIUM D (es). KOENIGL (ichen). REGIER (ung). Z (u). POSEN

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 POZNAŃ
Królewskie Biuro Rządowe – Kasa

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 28 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 107 mm
7b 97,5 mm, w tym skuwka 7 mm (Ø 15 mm)
7c 9,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: KÖN (iglich). REGIER (ung). BUREAU – KASSE // POSEN.

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 PYZDRY
Królewski Sąd Najwyższy Prus Południowych
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 44 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 91 mm
7b 86 mm
7c 5 mm
8
9a majuskuła
9b
w polu: GERICHTS SIEGEL // D (er): K (oniglisch): SUDPR (eussisches): IMEDIAT // STADT PYZDRY ·

10 W polu pieczęci na belce dwupoziomowy ceglany mur forteczny z trzema wieżami i trzema otwartymi przejazdami z podniesionymi bronami (?). Środkowa wieża wyższa, blankowana. Na wieży siedzący orzeł pruski z rozpostartymi skrzydłami trzymający w szponach berło i jabłko. Na piersi orła monogram FR. Po obu stronach środkowej wieży (na drugim poziomie bramy) łukowe przypory z pojedynczym oknem, każda zwieńczona kulą. Wieże z prawej i lewej z trzema oknami i płaskim dachem, na każdej z bocznych wież klęcząca postać trzymająca kiść winorośli. Po prawej i lewej stronie muru fortecznego spiczasty krzew jałowca (?). Poniżej belki napis w trzech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 SZWARCENOWO
Królewsko – Pruski Urząd Stanu Cywilnego
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 28 mm
5 wklęsłoryty
6
7 brak,stożkowy trzpień gwintowany do jego zamocowania
7a 111 mm
7b 28 mm
7c 8 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * K (öniglich). PR (eussisches). STANDESAMT SCHWARZENAU * // KR (eis) LOEBAU

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 ŚWIĘTNO
Urząd Sędziego Pokoju

3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 33 mm
5 wklęsłoryty
6 na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7 uchwyt toczony o spłaszczonej, uszczerbionej gałce
7a 77 mm
7b 74 mm
7c 3 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: AMT DES SCHIEDSMANNES
w półotoku dolnym: KIRCHSP (iel): // SCHWENTEN

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 NN [PRUSY]
Urząd Sędziego Pokoju
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 27,5 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a 85 mm
7b 81 mm
7c 4 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: AMT DES SCHIEDSMANN’S

10 W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR? na piersi. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


error: Content is protected !!