Pieczęcie urzędów i instytucji samorządowych (1918 – X 1939)

Tłoki zaprezentowano w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości przywołanej w legendzie tłoka lub odtworzonej ze źródeł historycznych.

1	kolekcja prywatna
2	ALEKSANDRÓW KUJAWSKI Miasto
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 38 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	–
7a	6 mm
7b	–
7c	6 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: ALEKSANDRÓW KUJAWSKI
10	W polu pieczęci, godło miasta przedstawiające ceglaną majuskułę litery „A” stojącą na dwóch ceglanych filarach.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	BRZOZÓW Powiatowy lekarz weterynarii
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 30 mm
5	wklęsłoryty
6	na rancie nr grawera 6 (9?)
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	99 mm
7b	87 mm, w tym skuwka 10 mm (Ø 21 mm)
7c	13,5 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a	majuskuła/minuskuła
9b	w otoku:* STAROSTWO POW (iatowe). BRZOZOWSKIE * // POW (iatowy). LEKARZ WET (erynarii).
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 1 018, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA.

1	kolekcja prywatna
2	BYDGOSZCZ Urząd Egzekucyjny Miejskiej Kasy Gazowej i Wodociągów
3a	stop cyny
3b	–
4	okrągła Ø 37 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	brak, stopka kwadratowa 37×37 mm z czteroma otworami do zamocowania drewnianego cokołu
7a	4,5 mm
7b	stopka 2,5 mm
7c	2 mm
8	–
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w otoku: ◊ Urzą [d] [E] gzek [uc] yjn [y] Miejskiej K [asy] GAZ (owej). i Wodoc(iągów). ◊ // w Bydgoszczy
10	W polu pieczęci godło Bydgoszczy przedstawiające mur miejski (obronny) ceglany z czterema blankami, z bramą obudowaną kamiennymi ciosami i trzema basztami przykrytymi dachami namiotowymi. Baszta środkowa wyższa i większa. W każdej baszcie po jednym oknie łukowym. Na basztach dachy zakończone gałkami. Na gałce dachu baszty środkowej wietrznik zwrócony w prawo. Prawa połowa wrót jest otwarta, w prześwicie bramnym widać na wpół opuszczoną bronę. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	GŁUSK Urząd Gminy
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 34 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	102 mm
7b	95 mm, w tym skuwka 4,5 mm (Ø 16 mm)
7c	7 mm
8	na gałce uchwytu znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: * URZĄD GMINY GŁUSK * w półotoku dolnym: *POW (iat).* SOCHACZEWSKI**
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1919 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	KRAKÓW Publiczna Szkoła Dokształceniowo Zawodowa nr 13
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 35 x 28 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 3
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	98 mm
7b	87,5 mm, w tym skuwka 10,5 mm
7c	10,5 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienie tłoka
9a	majuskuła
9b	w polu poniżej obrazu napieczętnego: *PUBL. (iczna)* SZKOŁA DOKSZT (ałceniowo)) // ZAWODOWA NR. 13 // w // KRAKOWIE**
10	W polu pieczęci wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	J. Giersz, Mennica Warszawska – wytwórca pieczęci od 190 lat, Mówią Wieki 2/2015, s. 44. J. Giersz, Pieczęcie – niedoceniana i nie do końca znana działalność Mennicy Warszawskiej, Biuletyn Numizmatyczny 4/2018, s. 279.
12	na odwrocie matrycy nr. ewidencyjny 204, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

1	kolekcja prywatna
2	ŁAPAJÓWKA Gromada
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 32 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	brak, trzpień do jego zamocowania
7a	24 mm
7b	19,5 mm
7c	4,5 mm
8	na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tloka
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w otoku: Pieczęć Gromady Łapajówka
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem wieńcowym, narzędzia rolnicze: motyka w słup, na niej przekrzyżowane grabie i kosa. Na nich położony sierp ostrzem ku dołowi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	ŁUKOWA Urząd Gminy
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 46 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	brak, trzpień do jego nabicia
7a	36,5 mm
7b	27,5 mm
7c	9 mm
8	–
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w półotoku górnym: * URZĄD GMINY w ŁUKOWEJ * w półotoku dolnym: *POW (iatu). BIŁGORAJSKIEGO*
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1919 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	OPATÓW Biuro Wydziału Powiatowego Sejmiku Opatowskiego
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 40 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a	103 mm
7b	96 mm, w tym stopka 8 mm, cokół 8 mm – stanowiące z matrycą jedną całość, skuwka 5 mm (Ø 15 mm)
7c	7 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: * BIURO WYDZIAŁU POWIATOWEGO * w półotoku dolnym: SEJMIKU OPATOWSKIEGO w półotoku górnym (wewnętrznym): ODDZIAŁ w półotoku dolnym (wewnętrznym): KASOWO-RACHUNKOWY
10	W polu pieczęci na tarczy francuskiej herb ziemi sandomierskiej. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	OSTRÓW Starostwo
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 32,5 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	brak, ślad po uszczerbionym trzpieniu
7a	9 mm
7b	–
7c	9 mm
8	na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tloka
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: * • STAROSTWO OSTROWSKIE •
10	W polu pieczęci wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1919 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyńcze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	PIJANÓW Gmina
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 28,5 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	uchwyt toczony o wydłużonej i ściętej u nasady gałce
7a	104 mm
7b	99 mm, w tym skuwka 9 mm
7c	5 mm
8	na gałce rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (miejsce po pinesce)
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: GMINA w półotoku dolnym: PJANÓW
10	W polu pieczęci napis. Pośrodku pola pieczęci w pas uszczerbiony napis. Na zewnątrz pola pieczeci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	POZNAŃ Akademia Handlowa
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 45 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	brak uchwytu, postument do jego zamocowania
7a	10 mm
7b	1,5 mm
7c	8,5 mm
8	–
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w półotoku górnym: * AKADEMIA HANDLOWA * w półotoku dolnym: w POZNANIU
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, tarcza z herbem m. Poznania. W polu tarczy ceglany, blankowany mur forteczny z trzema blankowanymi wieżami, z których środkowa jest wyższa. W przejeździe bramy dwa skrzyżowane klucze piórami ku górze i na zewnątrz, między nimi sześciopromienna gwiazda. Nad środkową wieżą, na tarczy orzeł bez korony. Na prawej wieży stojąca postać św. Pawła z mieczem opartym na prawym ramieniu. Na lewej wieży stojąca postać św. Piotra z kluczem opartym na lewym ramieniu. Głowy obu apostołów otaczają nimby. Na prawo od św. Pawła i na lewo od św. Piotra znajdują się półksiężyce z rogami ku górze oraz sześciopromienna gwiazda. Powyżej tarczy z herbem Poznania, petasos ze skrzydłami, dolny jej skraj przysłania koło zębate położone na dwóch skrzyżowanych młotkach. Boki tarczy otaczają liście laurowe. Na zewnątrz, wokół pola legendy podwójne obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	Postument do zamocowania uchwytu tłoka kwadratowy 45,5 x 45,5 mm. W 1938 r. Wyższa Szkoła Handlowa w Poznaniu została przemianowana na Akademię Handlową.

1	kolekcja prywatna
2	SKIEMIANY Wójtostwo
3a	mosiądz
3b	–
4	owalna 33 x 27 mm
5	wklęsłoryty
6	na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7	brak, trzpień do jego nabicia
7a	30 mm
7b	25 mm
7c	5 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: WÓJTOWSTWO w półotoku dolnym: SKIEMIANSKIE
10	W polu pieczęci oddzielonym od pola legendy potrójnym obrzeżeniem ciągłym, perełkowym, ciągłym – brak obrazu napieczętnego. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	SKULSK Zarząd Gminny
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 35 x 28 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 8
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	96 mm
7b	86 mm, w tym skuwka (9 mm, Ø 16 mm)
7c	10 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a	majuskuła
9b	w polu pieczęci poniżej obrazu napieczętnego: *ZARZĄD GMINNY // W SKULSKU // GMINA SKULSKA WIEŚ // POW (iat).* KONIŃSKI // 1**
10	W polu pieczęci wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Poniżej napis w pięciu wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr. ewidencyjny 876, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

1	kolekcja prywatna
2	TORCZYN Zarząd Gminny
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 35 x 28 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 16
7	uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja
7a	104 mm
7b	93 mm, w tym skuwka (11 mm, Ø 16 mm)
7c	11 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w polu pieczęci poniżej obrazu napieczętnego: ZARZĄD GMINNY // W TORCZYNIE // POWIAT // ŁUCKI // 1
10	W polu pieczęci wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr. ewidencyjny 2047, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

1	kolekcja prywatna
2	TORUŃ Pomorska Wojewódzka Komunalna Kasa Oszczędności
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 35 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, na której przymocowana jest tabliczka wytwórcy
7a	102 mm
7b	92,5 mm, w tym skuwka 7 mm Ø (16 mm)
7c	9,5 mm
8	na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: POMORSKA WOJEWÓDZKA w półotoku górnym wewnętrznym: KOMUNALNA KASA w polu: OSZCZĘDNOŚCI w półotoku dolnym: * W TORUNIU *
10	W polu pieczęci napis. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	wytwórca: Toruńska Fabryka Stempli , H. Rausch Toruń

1	kolekcja prywatna
2	WARSZAWA Administracja domu ul. Naruszewicza 6
3a	guma
3b	drewno
4	ostroowalna o uszczerbionych wierzchołkach 26 x 45 mm
5	wypukłolany
6	–
7	uchwyt toczony, w formie odwróconego stożka, zaokrąglony na górze
7a	74 mm
7b	stopka 30 x 50 mm – 11 mm, cokół 5 mm, rękojeść 53 mm stanowiąca jedną całość z cokołem
7c	5 mm
8	na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: UL.NARUSZEWICZA w półotoku dolnym: KOMISARIAT XVI w polu: No 6 // 7405
10	W polu pieczęci ostro owalnym, z obrzeżeniem ciągłym, numer domu. Na zewnątrz, wokół pola legendy, obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	WARSZAWA Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 41 x 47 mm
5	wklęsłoryty
6	na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
7	uchwyt toczony o spłaszczonej gałce
7a	95 mm
7b	87 mm, w tym skuwka 6 mm (Ø 16 mm)
7c	8 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: * BIBLIOTEKA PUBLICZNA M (iasta). ST (ołecznego). WARSZAWY
10	W polu pieczęci oddzielonym od pola legendy, obrzeżeniem ciągłym, godło Warszawy, Syrena trzymająca w ręku miecz nad głową, a w lewym tarczę, do połowy zanurzona w odmętach wody. W dali na brzegu budynki i budowle. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	Zobacz: Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy

1	kolekcja prywatna
2	WARSZAWA Gimnazjum Koedukacyjne im. Jana Gołubowskiego
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 40mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, lakierowany na czarno, rekonstrukcja
7a	120 mm
7b	112 mm, w tym skuwka 11 mm (Ø 20 mm)
7c	8 mm
8	–
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w otoku zewnętrznym: * GIMNAZJUM KOEDUKACYJNE z ROSYJSK (im). JĘZ (ykiem). NAUCZANIA w otoku wewnętrznym: Z PRAWAMI GIMNAZJÓW PAŃSTWOW (ych). w polu: JANA // GOŁUBOWSKIEGO // w WARSZAWIE
10	W polu pieczęci napis w trzech wierszach. Poniżej podłużna rozeta. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	WARSZAWA Zarząd Miejski w m. st. Warszawie
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 37,5 mm
5	wypukłoryty
6	na krawędzi matrycy tłoka nr 21
7	uchwyt toczony o kulistej gałce, na którym przymocowana tabliczka wytwórcy
7a	93,5 mm
7b	84 mm, w tym skuwka 5 mm
7c	9,5 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienie tłoka
9a	majuskuła
9b	w otoku: ZARZĄD MIEJSKI W M. STOŁ. WARSZAWIE
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek syreny ustalony dla herbu Warszawy w 1938 r. – syrena trzymająca nad głową w prawej ręce szablę, a w lewej tarczę, powyżej szabli zamknięta korona królewska. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	wytwórca Roman Roch Kowalski, Warszawa, ul. Leszno 23, pieczęć używana w latach 1938-1939

1	kolekcja prywatna
2	WĄWOLNICA Urząd Gminy
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 35 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	brak, trzpień do jego nabicia
7a	37,5
7b	30,5 mm
7c	7 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: URZĄD GMINY WĄWOLNICA w półotoku dolnym: *POW. (iat)* PUŁAWSKI**
10	W polu pieczęci na tarczy herbowej dzielonej w pas, w polu pierwszym wspięty pies, w polu drugim nierozpoznana figura herbowa. Po bokach tarczy gałęzie palmowe przewinięte i przewiązane na dole wstęgą. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	Tłok wykonany prawdopodobnie przez Józefa Gosławskiego w ramach prac zaliczeniowych w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w 1929 r. W tym samym roku utworzono Gminę Wąwolnica. Brak źródeł potwierdzających użytkowanie tłoka.

1	kolekcja prywatna
2	ZŁOCZÓW Zarząd Miejski
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 35 mm x 28 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 2
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	97 mm
7b	77 mm, w tym skuwka 9,5 mm
7c	10,5 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a	majuskuła
9b	w polu poniżej obrazu napieczętnego: ZARZĄD MIEJSKI // w // ZŁOCZOWIE // 2
10	W polu pieczęci na tarczy typu francuskiego herb Janina. Poniżej napis w czterech wierszach. Na zewnątrz pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 1021

1	kolekcja prywatna
2	ŻORY Komunalna Kasa Oszczędności
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 30 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	brak, trzpień do jego nabicia
7a	35 mm
7b	27,5 mm
7c	7,5 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: KOMUNALNA KASA OSZCZĘDNOŚCI w półotoku dolnym: MIASTA ŻOR
10	W polu pieczęci herb Żor, na barokowym kartuszu dwudzielnym w słup, w polu prawym półorzeł w koronie, w polu lewym miecz ostrzem w dół. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

error: Content is protected !!