W kwietniu i maju do Galerii Sigillarium.pl, dzięki uprzejmości prywatnych kolekcjonerów, pozyskano informacje o 13 tłokach pieczętnych oraz jednym stemplu. W grupie tej wyróżnia się szczególnie tłok pieczętny miasta Myślenice z początku XX w. z rozbudowaną ikonografią, zawierającą herb tego miasta w wersji nadanej przez cesarza Franciszka II (1776). Kolejnym eksponatem wymagającym wyróżnienia jest tłok pieczętny Alfreda Josse – zastępcy notariusza w Limanowej. Jego losy, w tym zachowany w zbiorach Muzeum Ziemi Leżajskiej inny tłok pieczętny – kiedy pełnił funkcję notariusza w Ulanowie – zostały opisane na portalu Sigillarium.pl w ramach artykułu Marty Urban „Pieczęcie Leżajska-posłańcy historii”.
Wśród innych eksponatów zasługujących na uwagę są: tłok pieczętny sędziego śledczego z Tarnopola z okresu II RP, a także tłok pieczętny Galicyjskiego Ogólnego Towarzystwa Ubezpieczeń we Lwowie, które zostało założone w 1860 roku i funkcjonowało do początku lat 30. XX wieku, kiedy to zostało wchłonięte przez inne instytucje. Pasjonaci militariów w zbiorze pozyskanych nabytków także odnajdą coś dla siebie. Zaprezentowane zostały dwa tłoki. Pierwszym z nich jest tłok pieczętny Ruchomego [zapasowego] szpitala polowego nr 146 z Żytomierza (Ukraina) z początku XX w., który aktywnie zapisał się w trakcie działań frontowych w okresie I wojny światowej. Drugim natomiast – tłok strzelnicy gminnej z miejscowości Zams w Austrii z przełomu XIX i XX w., gdzie do dzisiaj kultywowane są aktywnie tradycje bractwa strzeleckiego.
Zapraszamy do Galerii.
Tłoki pieczętne zaprezentowano poniżej w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości (lub państwa) przywołanej w legendzie lub odtworzonej ze źródeł historycznych. Dodatkowo zostaną one umieszczone w odpowiednich grupach tematycznych sekcji -> Galeria – zbiory prywatne.
Tłoki pieczęci i stempli z ziem historycznie związanych z państwem polskim
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | IŁAWA Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Powiatowa komisja lokalowa |
| 3a | mosiądz |
| 3b | – |
| 4 | okrągła Ø 36 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | na rancie matrycy numer grawera 22 |
| 7 | brak uchwytu |
| 7a | 9 mm |
| 7b | – |
| 7c | 9 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w otoku zewewnętrznym: * PREZYDIUM POWIATOWEJ RADY NARODOWEJ * // W IŁAWIE w otoku wewnętrznym: POWIATOWA KOMISJA LOKALOWA |
| 10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | na odwrociu matrycy numer ewidencyjny 247716 |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | KOBIELAKI [UKRAINA] Zarząd policji |
| 3a | mosiądz |
| 3b | drewno |
| 4 | okrągła Ø 32,5 mm |
| 5 | wklęsłoryty |
| 6 | – |
| 7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja |
| 7a | 119 mm |
| 7b | 109,5 mm, w tym stopka 12 mm, cokół 17 mm, stanowiące z matrycą jednolitą całość |
| 7c | 9,5 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w polu poniżej obrazu napieczętnego: КОБЄЛАНСКАГО // УЕЗДНАГО // ПОЛИЦЄЙСКАГО // УПРАВЛЄНIЯ |
| 10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego ze wstęgami pod wspólną koroną, z berłem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi tarcza z Pogonią Ruską, wokół łańcuch Orderu Świętego Andrzeja. Wizerunek ustalony dla małego herbu Rosji w 1857 r. Poniżej napis w czterech wierszach. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, zanikające pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | Zobacz: Kobielaki, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 202. |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | LIMANOWA Alfred Josse notariusz |
| 3a | mosiądz |
| 3b | – |
| 4 | owalna 39,6 x 32 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | – |
| 7 | brak uchwytu |
| 7a | 3,8 mm |
| 7b | – |
| 7c | 3,8 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: * ALFRED JOSSE * w półotoku dolnym: ZASTĘPCA C (esarsko) K (rólewskiego) NOTARYUSZA // W LIMANOWEJ W GALICYI. |
| 10 | W polu pieczęci godło Cesarstwa Austrii – orzeł dwugłowy w koronie cesarskiej ze wstęgami, trzymający w szponach miecz i berło oraz jabłko, a na piersi tarczę herbową z herbem Habsburgów otoczoną łańcuchem Orderu Złotego Runa. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, podwójne obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | Zobacz: Pieczęcie Leżajska – posłańcy historii |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | LWÓW [UKRAINA] Galicyjskie Ogólne Towarzystwo Ubezpieczeń |
| 3a | drewno |
| 3b | drewno |
| 4 | okrągła Ø 35 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | – |
| 7 | uchwyt o formie prostopadłościanu z jedną nieregularną ścianą |
| 7a | 23 mm |
| 7b | 21 mm |
| 7c | 2 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w otoku: GALICYJSKIE OGÓLNE TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ // WE LWOWIE |
| 10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, Archanioł Michał walczący ze smokiem. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | MYŚLENICE Miasto |
| 3a | cyna |
| 3b | drewno |
| 4 | okrągła Ø 51 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | – |
| 7 | uchwyt o formie prostopadłościanu 52 x 58 x 20 mm |
| 7a | 23 mm |
| 7b | 20 mm |
| 7c | 2 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w otoku: SIGILLUM REGIAE LIBERAEQUE CIVITATIS MYSLENICE |
| 10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem perełkowym, na pagórku drzewo liściaste o bujnej koronie (dąb). Na jego pniu, rozdzielającym się u szczytu, skrzyżowane w skos i lewy skos topór i siekiera, ostrzami na zewnątrz. Po prawej jodła o czterech odrostach z każdej strony. Po lewej krzew (buk). Wokół pola legendy ozdobny pierścień, oddzielony od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem perełkowym, z czterema ukoronowanymi tarczami herbowymi w układzie symetrycznym po dwie z każdej strony, rozmieszczone pionowo: po stronie lewej i prawej. Na tarczy prawej górnej herb Galicji, na tarczy lewej górnej herb Lodomerii, nad tarczami korony baronowskie. Na tarczy prawej dolnej orzeł (herb Księstwa Oświęcimskiego), takiż orzeł na tarczy lewej dolnej (herb Księstwa Zatorskiego), nad tarczami mitry książęce. Tarcze wplecione w bordiurę roślinną spiętą u dołu dwułukowym festonem. Na zewnątrz, wokół ozdobnego pierścienia, podwójne obrzeżenie perełkowe i ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | RADKOWICE Pomocnik sołtysa |
| 3a | mosiądz |
| 3b | drewno |
| 4 | ośmiokątna 28 x 28 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | – |
| 7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, na gałce znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska) |
| 7a | 93 mm |
| 7b | 88 mm, w tym skuwka 7 mm (Ø 14 mm) |
| 7c | 5 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: СОТСКIЙ w polu: Д (еревни) // РАДКОВИЦЕ // ГМ (ины) РЖЕП (ин) w półotoku dolnym: ИЛЖЕЦ (каго) УѢЗДА |
| 10 | W polu pieczęci napis w półotoku górnym, trzech wierszach poniżej i w półotoku dolnym. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | STARY GARBÓW Urząd Pocztowo – Telekomunikacyjny |
| 3a | mosiądz |
| 3b | – |
| 4 | okrągła Ø 30 mm |
| 5 | wklęsłoryty |
| 6 | – |
| 7 | brak uchwytu |
| 7a | 9 mm |
| 7b | – |
| 7c | 9 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: * URZĄD POCZT (owo) – TELEKOM (unikacyjny) * w półotoku dolnym: STARY GARBÓW |
| 10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | na odwrociu matrycy numer ewidencyjny 415906, sygnatura wytwórcy m//w, numer grawera 72, w dywizorach o formie sześciopromiennej gwiazdy cyfra 1 |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | STOBNO Zarząd majątku |
| 3a | mosiądz |
| 3b | – |
| 4 | okrągła Ø 26 mm |
| 5 | wklęsłoryty |
| 6 | – |
| 7 | brak uchwytu |
| 7a | 26 mm |
| 7b | 17,5 mm |
| 7c | 8,5 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: *GUTSVORSTAND STUBBENHAGEN* w półotoku dolnym: KR (eis) OST-STERNBERG |
| 10 | W polu pieczęci orzeł pruski w koronie, z berłem i jabłkiem w szponach oraz monogramem FR na piersi. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | TARNOPOL [UKRAINA] Sędzia okręgowy śledczy |
| 3a | mosiądz |
| 3b | – |
| 4 | okrągła Ø 39 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | – |
| 7 | brak uchwytu, gwintowany trzpień do jego zamocowania |
| 7a | 59 mm |
| 7b | 46 mm |
| 7c | 13 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w otoku: * SĘDZIA OKRĘGOWY ŚLEDCZY * // W TARNOPOLU |
| 10 | W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe |
| 11 | – |
| 12 | na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 1747, brak sygnatury wytwórcy, w dywizorach o formie sześciopromiennej gwiazdy cyfra 1 |
| 1 | kolekcja prywatna | |
| 2 | WARSZAWA Administracja domu Al. Jerozolimskie 41 (Kamienica Rackmana) |
|
| 3a | guma | |
| 3b | drewno | |
| 4 | owalna 18 x 33 mm | |
| 5 | wypukłolany | |
| 6 | – | |
| 7 | uchwyt toczony, w formie odwróconego stożka, zaokrąglony na górze | |
| 7a | 64 mm | |
| 7b | stopka 20 x 34 mm, h-12 mm, cokół 4 mm, rękojeść 46 mm stanowiąca jedną całość z cokołem | |
| 7c | 2 mm | |
| 8 | na rękojeści ślad po znaczniku prawidłowego ustawienia tłoka | |
| 9a | majuskuła | |
| 9b | w półotoku górnym: AL.JEROZOLIMSKIE w półotoku dolnym: KOMISARIAT XI w polu: No 41 – hip 6872 |
|
| 10 | W polu pieczęci owalnym, z obrzeżeniem ciągłym, numer domu i numer hipoteczny. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. | |
| 11 | – | |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | WERONIKA Naczelnik gminy |
| 3a | mosiądz |
| 3b | – |
| 4 | okrągła Ø 34 mm |
| 5 | wklęsłoryty |
| 6 | na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
| 7 | brak uchwytu, trzpień do jego zamocowania |
| 7a | 40 mm |
| 7b | 31 mm |
| 7c | 9 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: DER GEMEINDE-VORSTEHER w półotoku dolnym: * SCHUBIN * w polu: VERONIKA // KREIS |
| 10 | W polu pieczęci nazwa miejscowości, powyżej ozdobna rozeta w pas. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | ORGIELESZCZAK (ZAGRODNICA) Pomocnik sołtysa |
| 3a | mosiądz |
| 3b | drewno |
| 4 | owalna 21 x 37 mm |
| 5 | wypukłoryty |
| 6 | – |
| 7 | uchwyt toczony o spłaszczonej gałce, na gałce znacznik prawidłowego ustawienia tłoka, rekonstrukcja |
| 7a | 96 mm |
| 7b | 91,5 mm, w tym skuwka 8,5 mm (Ø 14 mm) |
| 7c | 4,5 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: СОТСКIЙ w polu: Д (еревни) // ОРГЕЛЕЩАКЪ w półotoku dolnym: ГМИ (ны) ЗАГРОДНИЦА |
| 10 | W polu pieczęci napis w półotoku górnym, wierszu poniżej i w półotoku dolnym. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | ŻYTOMIERZ [UKRAINA] Ruchomy szpital polowy nr 146 |
| 3a | mosiądz |
| 3b | drewno |
| 4 | okrągła Ø 33,5 mm |
| 5 | wklęsłoryty |
| 6 | na rancie matrycy znacznik prawidłowego ustawienia tłoka |
| 7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, rekonstrukcja |
| 7a | 109 mm |
| 7b | 103,5 mm, w tym skuwka 11 mm (Ø 16 mm) |
| 7c | 5,5 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła, minuskuła |
| 9b | w otoku: * ПОЛЕВАГО ПОДВИЖН (аго) Nо 146 ГОСПИТАЛЯ |
| 10 | W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego ze wstęgami pod wspólną koroną, z berłem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi tarcza z Pogonią Ruską, wokół łańcuch Orderu Świętego Andrzeja. Wizerunek ustalony dla małego herbu Rosji w 1857 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |
Inne tłoki pieczęci
| 1 | kolekcja prywatna |
| 2 | ZAMS [AUSTRIA] Strzelnica gminna |
| 3a | mosiądz |
| 3b | drewno |
| 4 | okrągła Ø 28 mm |
| 5 | wklęsłoryty |
| 6 | – |
| 7 | uchwyt toczony o kulistej gałce, lakierowany na czarno |
| 7a | 107 mm |
| 7b | 100,5 mm, w tym skuwka 7 mm (Ø 13 mm) |
| 7c | 6,5 mm |
| 8 | – |
| 9a | majuskuła |
| 9b | w półotoku górnym: * K (aiserlich) + K (öniglicher) + Gemeinde-Schießstand w pólotoku dolnym: Ƶamƶ |
| 10 | W polu pieczęci godło Cesarstwa Austrii – orzeł dwugłowy w koronie cesarskiej ze wstęgami, trzymający w szponach miecz i berło oraz jabłko, a na piersi tarczę herbową z herbem Habsburgów otoczoną łańcuchem Orderu Złotego Runa. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, potrójne obrzeżenie ciągłe. |
| 11 | – |
| 12 | – |