Nowe obiekty (maj 2023)


    W maju 2023 do galerii Sigillarium.pl pozyskano zdjęcia szesnastu tłoków pieczęci i stempli. Wśród nich znajduje się m.in. pieczęć Państwowego Stada Ogierów w Białce, utworzonego w latach 1928-1930 i dostarczającego konie dla Wojska Polskiego. W grupie prezentowanych pieczęci znajdują się także tzw. półprodukty wytwarzane w Mennicy Państwowej w okresie II RP, które prawdopodobnie były przez Mennicę sprzedawane w takiej postaci i wykańczane przez lokalnych grawerów. Na uwagę – z kolekcjonerskiego punktu widzenia – zasługują także przynajmniej dwie pieczęcie z okresu PRL. Pierwsza z nich to pieczęć Szkoły Podstawowej w Dzikowie Nowym o Ø 36 mm, wykonana około 1955 r., posiadająca wizerunek orła z uszczerbioną w Mennicy koroną, co świadczy, że do tego momentu nadal tego typu pieczęcie były wykonywane z matryc przedwojennych. Kolejną ciekawostką jest pieczęć Urzędu Dzielnicowego Warszawa-Wola, posiadająca najwyższy dotychczas znany numer ewidencyjny – 464 117. Dla sympatyków pieczęci z wizerunkami herbów, prezentujemy ciekawą pieczęć wykonaną ze srebra, posiadającą na matrycy prawdopodobnie jedną z wersji herbu miasta Ścinawy. Zagadnienie to wymagało będzie jednak dodatowych badań pogłębionych.

P.S. Zdjęcie wprowadzające do nowych nabytków Galerii Sigillarium przedstawia wizytę prezydenta Ignacego Mościckiego w Mennicy Państwowej.

Tłoki pieczętne i stemple zaprezentowano poniżej w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości przywołanej w legendzie lub odtworzonej ze źródeł historycznych (dodatkowo zostaną one umieszczone równolegle w odpowiednich grupach tematycznych w sekcji -> Galeria – zbiory prywatne).

Pod nazwą miejscowości w tabeli podpięty jest link do szczegółowych informacji.
Kliknięcie na obraz matrycy powoduje jego powiększenie.


Tłoki pieczęci i stempli z ziem historycznie związanych z państwem polskim


1 kolekcja prywatna
2 BIAŁKA
Państwowe Stado Ogierów
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy numer grawera 7
7 brak uchwytu, gwintowany otwór do jego zamocowania (Ø 6 mm)
7a 13,5 mm
7b
7c 13,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * PAŃSTWOWE STADO OGIERÓW * // W BIAŁCE

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12 na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 80

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 BRZEZINKI
Towarzystwo włościańskie
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 35 mm
5 wypukłoryty
6
7 brak, trzpień do jego zamocowania
7a 34 mm
7b
7c 5,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * ТОВАРИЩ (ество). БРЖЕЗИНКИ ГМ (ины). ЗАКРЖЕВЪ РАДОМ (ского). УѢЗ (да).

10 W polu pieczęci herb guberni radomskiej (wz. 1869 r.) przedstawiający na tarczy snop pszenicy, po bokach którego znajdują się dwa młoty. Nad tarczą korona cesarska. Po bokach tarczy wieniec z dębowych liści przeplatany i przewiązany u dołu wstęgą Orderu św. Andrzeja. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, podwójne obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 BRZOZÓW
Powiatowy lekarz weterynarii
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy oznaczenie grawera litera M
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 99 mm
7b 86 mm, w tym skuwka 10 mm (Ø 16 mm)
7c 13 mm
8 na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a majuskuła
9b
w otoku:* STAROSTWO POW (iatowe). BRZOZOWSKIE * // POW (iatowy). LEKARZ WETER (ynarii).

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12 na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 934, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA. Oznaczenie identyfikacyjne grawera zostało wykonane poprzez nabicie ma rancie matrycy litry „M” zamiast oznaczenia numerycznego

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 CHYŻNE
Urząd Celny
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy numer grawera 14
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 100 mm
7b 86,5 mm, w tym skuwka 11 mm (Ø 16 mm)
7c 13,5 mm
8 na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a majuskuła
9b
w otoku:* URZĄD CELNY* // W CHYŻNEM
w dywizorach (gwiazdkach) : 1

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12 na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 3 200, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA.

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 NOWY DZIKÓW
Szkoła Podstawowa
3a mosiądz
3b drewniany
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy numer grawera 32
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 100 mm
7b 90 mm, w tym skuwka 9 mm (Ø 16 mm)
7c 10 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: * SZKOŁA PODSTAWOWA *
w półotoku dolnym: W DZIKOWIE NOWYM

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12 Na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 191 721. Numer ten świadczy, że pieczęć została wykonana około 1955 r. Stanowi to dowód, że do tego momentu, pieczęcie o Ø 36 mm były wykonywane z przedwojennych matryc.

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 ŁÓDŹ
Państwowe Liceum Technik Plastycznych
3a mosiądz
3b drewniany
4 okrągła Ø 20 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie numer inwentarzowy 36 372 i numer grawera 6
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 95 mm
7b 83,5 mm, w tym skuwka 8 mm (Ø 16,5 mm)
7c 11,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * PAŃSTW (owe). LIC (eum). TECHNIK PLAST (ycznych). * // W ŁODZI

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 ŁÓDŹ
Państwowe Liceum Technik Plastycznych
3a mosiądz
3b drewniany
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie numer grawera 2
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 100 mm
7b 87 mm, w tym skuwka 9 mm (Ø 17 mm)
7c 13 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * PAŃSTW (owe). LICEUM TECHNIK PLASTYCZNYCH * // W ŁODZI

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12 Na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 36 371,sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 ŚCINAWA ?
D T
3a srebro
3b srebro
4 owalna 23 x 21 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt ozdobny o formie łuku z opartymi na nim trzema podporami, zwieńczonymi pierścieniem zakończonym kulką, boczne podpory w postaci łuków wklęsłych, środkowa w słup, na podporach perełkowy ornament
7a 33 mm
7b 31 mm
7c 2 mm
8
9a
9b
10 W polu pieczęci (1) tarcza z herbem miasta Ścinawa ?, powyżej i po bokach girlandy. Wokół pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe. W polu pieczęci (2), lustrzany inicjał D T, powyżej korona o trzech fleuronach i dwóch pałkach, całość wyobrażenia ujęta w dwie gałązki palmowe skrzyżowane u podstawy. Wokół pola pieczęci pojedyncze obrzeżenia ciągłe.
11
12 matryca dwustronna, obrotowa

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 WARSZAWA
Urząd Dzielnicowy
3a mosiądz
3b tworzywo sztuczne
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6
7 uchwyt o kulistej gałce
7a 89 mm
7b 80 mm
7c 9 mm
8 na gałce uchwytu znacznik wytwórcy m // W
9a majuskuła
9b
w otoku: URZĄD DZIELNICOWY WARSZAWA – WOLA

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła, ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe
11
12 na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 464 117 (najwyższy znany numer pieczęci w PRL), nr grawera 129 i sygnatura wytwórcy m//W

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 WIERZCHLAS (d. MIERZYCE)
Zarząd gminy
3a mosiądz
3b drewno
4 okrągła Ø 32 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt toczony o kulistej gałce
7a 95,5 mm
7b 87 mm, w tym skuwka 9 mm (Ø 13 mm), rękojeść 70 mm
7c 8,5 mm
8 na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a majuskuła
9b
w otoku: * УПР (авление). ГМ (ины). МЕРЖИЦЕ ВЕЛЮНСКАГО УѢЗД (a). КАЛИШ (ской). ГУБ (ерни).

10 W polu pieczęci herb guberni kaliskiej (wz. 1869 r.) przedstawiający na tarczy baranka, po bokach którego znajdują się dwa kłosy. Nad tarczą korona cesarska. Po bokach tarczy wieniec z dębowych liści przeplatany i przewiązany u dołu wstęgą Orderu św. Andrzeja. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 NN
Inspektor Kontroli Skarbowej
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6
7 brak uchwytu
7a 13 mm
7b
7c 13 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: INSPEKTOR KONTROLI SKARB (owej).

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12 na odwrocie matrycy sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 NN
Kontrola Skarbowa 808
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6 na rancie matrycy numer grawera 8
7 brak uchwytu, gwintowany otwór do jego zamocowania (Ø 6,5 mm)
7a 13,5 mm
7b
7c 13,5 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: * KONTROLA SKARBOWA * // 808

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12 na odwrocie matrycy numer ewidencyjny 3837, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 NN
Ochrona Skarbowa
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6
7 brak uchwytu
7a 12 mm
7b
7c 12 mm
8
9a majuskuła
9b
w otoku: OCHRONA SKARBOWA

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 NN
Publiczna Szkoła Powszechna
3a mosiądz
3b
4 okrągła Ø 36 mm
5 wypukłoryty
6
7 brak uchwytu
7a 14 mm
7b
7c 14 mm
8
9a majuskuła
9b
w półotoku górnym: PUBL (iczna). SZKOŁA POWSZ (echna).

10 W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.

11
12 na odwrocie matrycy sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

Legenda


Inne europejskie tłoki pieczęci i stempli


1 kolekcja prywatna
2 NIEMCY ?
K W
3a srebro
3b agat
4 nieregularna 15,2 x 16,6 mm
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt ozdobny o ośmiokątnej podstawie
7a 78 mm
7b 75 mm, w tym stopka 12 mm, cokół 14 mm, stanowiące z matrycą jednolitą całość
7c 3 mm
8
9a majuskuła
9b
w polu: K. W.

10 W polu pieczęci inicjały. Wokół pola pieczęci pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11
12

Legenda


1 kolekcja prywatna
2 WIELKA BRYTANIA
NN
3a agat
3b agat
4 kwadratowa 20 x 18 mm z uszczerbionymi narożnikami
5 wklęsłoryty
6
7 uchwyt ozdobny o ośmiokątnej podstawie
7a 97 mm
7b 93 mm, w tym stopka 14 mm, cokół 4 mm, stanowiące z matrycą jednolitą całość
7c 4 mm
8
9a
9b
10 W polu pieczęci tarcza dzielona w pas, a pole górne dodatkowo w słup. Pole pierwsze barwy czerwonej, pole drugie barwy białej, w polu trzecim barwy złotej trzy wieże (2,1). Tarcza zwieńczona hełmem z zamkniętą przyłbicą i zawojem oraz labrami. W klejnocie, pomiędzy dwiema trąbami wylotami w prawo i w lewo, pióro, połuszpady, nierozpoznany przedmiot (cęgi?).
11
12

Legenda


error: Content is protected !!