Nowe obiekty (styczeń 2024)

Do Galerii Sigillarium.pl pozyskano zdjęcia 20 tłoków pieczętnych. Wśród nich znajduje się m.in. ciekawy tłok pieczęci z XVIII w. pochodzący z parafii pod patronatem św. Rocha z terenu Niemiec. Św. Roch urodził się we Francji na przełomie XIII i XIV w. jako jedyny syn rządcy Montpellier. W wieku 19 lat stracił oboje rodziców, a odziedziczony majątek rozdał ubogim i wyruszył do Rzymu. We włoskim miasteczku Acquapendente zastała go epidemia dżumy. Tam w miejscowym szpitalu opiekował się zarażonymi. Kolejne 3 lata spędził w Rzymie, gdzie dokonał wielu cudownych uzdrowień. W czasie powrotu do Francji zaraził się dżumą w Piacenzy. By nie zarażać innych, ukrył się w pobliskim lesie. Według podania wytropił go tam pies, który przynosił mu pożywienie. Miał wówczas cudownie wyzdrowieć. Udał się w drogę powrotną do Francji, lecz na granicy wzięty został za szpiega włoskiego i wtrącony do więzienia, gdzie umarł nierozpoznany.

Kolejnym ciekawym obiektem jest tłok pieczęci gminy Mariak (dawniej Mariendorf) z XVIII w., należącej do powiatu sycowskiego (Kreis Wartenberg; 1742-1945), zawierający w polu pieczęci na murawie kosę z lewa w skos z ostrzem w prawo – znak występujący relatywnie często na pieczęciach gminnych i wiejskich.

Innym interesującym obiektem jest pieczęć szlachecka z terenu Niemiec z tarczą dwudzielną w słup, z wizerunkiem gryfa w polu pierwszym i bachusa w polu drugim. Na uwagę zasługuje także pieczęć zarządu włości z Włodzimierza na Ukrainie z XIX w. Określenie włość (ros. wołost) dotyczyło jednostki podziału administracyjno-terytorialnego w carskiej Rosji i Związku Radzieckim (do 1929 r.), wywodzącej się jeszcze z okresu Rusi Kijowskiej. Jednostka ta była mniejsza od powiatu i była odpowiednikiem gminy. Składała się przeważnie z kilku lub kilkunastu wsi. Zapewne z tą jednostką terytorialną należy łączyć staropolskie powiedzenie „Pan na włościach”.

Do galerii udało się także pozyskać fotografie tłoka pieczętnego Oddziału Drogowego PKP z II RP, a także bogaty zbiór fotografii tłoków z okresu PRL, w tym Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu, Cechu Krawców ze Słupska, czy też Okręgowego Urzędu Górniczego w Żarach.

P.S. Zdjęcie wprowadzające do nowych nabytków przedstawia obraz nieznanego malarz niemieckiego z XIV w., z postacią św. Rocha, któremu pies przynosi pożywienie, a klęczący anioł opatruje rany. Oryginał znajduje się w Muzeum Sztuki w Pasadenie (Stany Zjednoczone).

Tłoki pieczętne i stemple zaprezentowano poniżej w kolejności alfabetycznej względem nazwy miejscowości przywołanej w legendzie lub odtworzonej ze źródeł historycznych (dodatkowo zostaną one umieszczone równolegle w odpowiednich grupach tematycznych w sekcji -> Galeria – zbiory prywatne).

Tłoki pieczęci i stempli z ziem historycznie związanych z państwem polskim

1	kolekcja prywatna
2	DOLINA [UKRAINA] Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 35 x 28 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 43
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	100 mm
7b	89,5 mm, w tym skuwka 10 mm
7c	10,5 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienie tłoka
9a	majuskuła
9b	w polu poniżej obrazu napieczętnego: *PUBL. (iczna)* SZKOŁA DOKSZT (ałcająca)) // ZAWODOWA // w // DOLINIE**
10	W polu pieczęci legenda i wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr. ewidencyjny 2151, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

1	kolekcja prywatna
2	STARY DZIKÓW Szkoła Podstawowa
3a	mosiądz
3b	drewniany
4	okrągła Ø 36 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy numer grawera 24
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	100 mm
7b	90 mm, w tym skuwka 9 mm (Ø 16 mm)
7c	10 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: * SZKOŁA PODSTAWOWA * w półotoku dolnym: W DZIKOWIE STARYM
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	Na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 179 565.

1	kolekcja prywatna
2	KRAKÓW Państwowy Ośrodek Szkolenia Motorowego
3a	mosiądz
3b	drewniany
4	okrągła Ø 36 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy numer grawera 36
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	90 mm
7b	80 mm/td>
7c	10 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: ** PAŃSTW (owy) OŚRODEK SZKOL (enia) MOTOR (owego) //* W KRAKOWIE
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	Na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 72 445.

1	kolekcja prywatna
2	LUBLIN Izabela Kostrzanowska tłumacz przysięgły
3a	mosiądz
3b	tworzywo sztuczne
4	okrągła Ø 36 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	uchwyt o kulistej gałce
7a	95 mm
7b	86,5 mm
7c	8,5 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w górnym podwójnym półotoku: > 1 TŁUMACZ PRZYSIĘGŁY < // IZABELA KOSTRZANOWSKA 1 w dolnym półotoku: W LUBLINIE
10	W polu pieczęci wolna przestrzeń. Wokół pola pieczęci, podwójne obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy numer grawera 85, sygnatura wytwórcy m/W

1	kolekcja prywatna
2	ŁOWICZ Wojewódzki Urząd Telekomunikacji
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 30 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	brak, gwintowany otwór do mocowania uchwytu (Ø 5 mm)
7a	75 mm
7b	66 mm
7c	9 mm
8	na rękojeści znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a	majuskuła
9b	w otoku zewnętrznym: * 1 * WOJ (ewódzki). URZĄD TELEKOM (unikacji). w otoku wewnętrznym: W SKIERNIEWICACH // Z SIEDZIBĄ W ŁOWICZU
10	W polu pieczęci, legenda oraz wizerunek orła ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy numer ewidencyjny 399 487, numer grawera 72, i sygnatura wytwórcy m//W

1	kolekcja prywatna
2	ŁÓDŹ P.K.P Oddział Drogowy
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 36 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy numer grawera 1
7	brak uchwytu, gwintowany otwór do jego zamocowania (Ø 6 mm)
7a	13 mm
7b	–
7c	13 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: * P(olskie). K (oleje).P (aństwowe) *ODDZIAŁ DROGOWY // ŁÓDŹ**
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr ewidencyjny 63, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

1	kolekcja prywatna
2	MARIAK Gmina
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 30 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt toczony o wydłużonej gałce, pęknięty u podstawy
7a	105 mm
7b	102 mm
7c	3 mm
8	na gałce znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: *G (emeinde): SIEGEL MARIENDORFF* poniżej wizerunku napieczętnego: WARTENBERG // CREIS
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, na murawie kosa z lewa w skos, ostrzem w prawo. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	Zobacz > Powiat Wartenberg (Syców)

1	kolekcja prywatna
2	MIĘDZYLESIE Zarząd Gminny
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 35 x 28 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 8
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	99,5 mm
7b	88 mm, w tym skuwka (10 mm, Ø 16 mm)
7c	11,5 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w polu pieczęci poniżej obrazu napieczętnego: ZARZĄD GMINNY // W MIĘDZYLESIU // POWIAT // RADZYMIŃSKI // 1
10	W polu pieczęci legenda i wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy nr. ewidencyjny 1560, sygnatura wytwórcy: orzeł i herb Kościesza, między nimi napis: MENNICA // PAŃSTWOWA

1	kolekcja prywatna
2	POZNAŃ Izba Przemysłowo – Handlowa
3a	mosiądz
3b	drewno
4	owalna 25 x 21 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 18, numer ewidencyjny 32 755
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	88 mm
7b	80,5 mm, w tym skuwka (7 mm, Ø 16 mm)
7c	7,5 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w polu pieczęci poniżej obrazu napieczętnego: IZBA // PRZEMYSŁOWO – // HANDLOWA // W POZNANIU // 1
10	W polu pieczęci legenda i wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	SKIERNIEWICE Urząd Telekomunikacyjny
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 36 mm
5	wypukłoryty
6	–
7	brak, gwintowany otwór do mocowania uchwytu (Ø 5 mm)
7a	9 mm
7b	–
7c	9 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w półotoku górnym: *** URZĄD TELEKOM (unikacyjny). * w półotoku dolnym: SKIERNIEWICE** w dywizorach (gwiazdkach): 1
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy numer ewidencyjny 383 394, numer grawera 77, sygnatura wytwórcy: m//W

1	kolekcja prywatna
2	SŁUPSK Cech krawców
3a	guma
3b	drewno
4	okrągła Ø 33 mm
5	wypukłolany
6	–
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	77 mm
7b	74,5 mm, w tym stopka 14 mm
7c	2,5 mm
8	na gałce uchwytu znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w otoku: CECH KRAWCÓW // * w Słupsku *
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, rozwarte nożyce krawieckie ostrzami ku górze, przeplecione taśmą. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	NIEMCY Kościół parafialny św. Rocha
3a	mosiądz
3b	mosiądz
4	owalna 24,5 x 23,5 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt wydłużony o formie graniastosłupa o ośmiokątnej podstawie z otworem w górnej części
7a	45 mm
7b	43 mm, w tym stopka 6,5 mm, stanowiąca z matrycą jedną całość, cokół 4 mm.
7c	2 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: *SIGIL (lum). ECC (lesiae). PA (ro)* CH (ialis). S (ub). P (atrocinio). S (ancti). ROCHI**
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy pojedynczym obrzeżeniem ciągłym, siedząca postać św. Rocha, w powłóczystych szatach i pelerynie na ramionach, z głową otoczoną promienistym nimbem oraz odłoniętymi nogami. Postać w prawej ręce trzyma długą laskę zwieńczoną dwoma kulami (jedna nad drugą), a lewą ręką podciąga do góry szatę. Po lewej stronie postaci leżący pies. Poza postacią trzy języki ognia (dwa mniejsze po prawej i jeden większy po lewej). Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie wieńcowe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	NIEMCY NN
3a	mosiądz
3b	stal
4	owalna 30 x 27 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt o formie prostopadłościanu o ośmiokątnej podstawie
7a	66 mm
7b	64 mm, w tym stopka 16 mm
7c	2 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w polu: A. G. / F.
10	W polu pieczęci tarcza dwudzielna w słup. W polu pierwszym gryf zwrócony w lewo trzymający obiema łapami słup, w polu drugim bachus. Tarcza zwieńczona hełmem z koroną (o trzech fleuronach i dwóch pałkach) oraz labrami. W klejnocie gryf trzymający obiema łapami słup. Po obu stronach klejnotu inicjały. Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	WŁODZIMIERZ [UKRAINA] Zarząd włości
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 29,5 mm
5	wklęsłoryty
6	–
7	uchwyt toczony ? o spłaszczonej gałce
7a	78,5 mm
7b	45,5 mm, w tym skuwka 8 mm (Ø 17 mm)
7c	3 mm
8	–
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w otoku: *Печать Владимирецка (го): Волост (ного)* Управленiя**
10	W polu pieczęci wizerunek dwugłowego orła ukoronowanego pod wspólną koroną, z berłem i jabłkiem w szponach. Na jego piersi herb guberni wołyńskiej, wokół łańcuch orderowy ?
11	–
12	Zobacz > włość

1	kolekcja prywatna
2	WOLA KORYBUTOWA Szkoła Powszechna
3a	guma
3b	drewno
4	okrągła Ø 35 mm
5	wypukłolany
6	–
7	uchwyt toczony o formie odwróconego stożka
7a	66 mm
7b	62,5 mm, w tym stopka 20 mm, cokół 2 mm
7c	3,5 mm
8	na uchwycie znacznik prawidłowego ustawienia tłoka (pineska)
9a	majuskuła, minuskuła
9b	w polu: *GENERAL – // GOUVERNEMENT // VOLKSSCHULE // IN WOLA KORYB (utowa). // SZKOŁA // POWSZECHNA // w Woli Koryb (utowej).*
10	W polu pieczęci napis w siedmiu wierszach (w wierszu czwartym i siódmym nazwa miejscowości). Na zewnątrz, wokół pola pieczęci, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	WROCŁAW PPTT – Zakład Techniczny
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 20 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr ewidencyjny 460 698, numer grawera 550, sygnatura wytwórcy m // W
7	brak, gwintowany otwór do mocowania uchwytu (Ø 5 mm)
7a	72 mm
7b	10 mm
7c	10 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: * PPTT – ZAKŁAD TECHNICZNY // WE WROCŁAWIU
10	W polu pieczęci oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła, ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz pola legendy pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	–

1	kolekcja prywatna
2	ŻARY Okręgowy Urząd Górniczy
3a	mosiądz
3b	–
4	okrągła Ø 36 mm
5	wypukłoryty
6	na rancie matrycy nr grawera 32
7	brak uchwytu
7a	9,5 mm
7b	–
7c	9,5 mm
8	–
9a	majuskuła
9b	w otoku: * OKRĘGOWY URZĄD GÓRNICZY // W ŻARACH
10	W polu pieczęci wizerunek orła w koronie, ustalony dla godła herbu Rzeczypospolitej Polskiej w 1927 r., uszczerbiony w Mennicy przez odjęcie korony. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy numer ewidencyjny 121 241

1	kolekcja prywatna
2	NN Państwowa Inspekcja Handlowa Nr 240
3a	mosiądz
3b	drewno
4	okrągła Ø 30 mm
5	wkłęsłoryta
6	–
7	uchwyt toczony o kulistej gałce
7a	91 mm
7b	82 mm, w tym skuwka 6 mm (Ø 16 mm)
7c	9 mm
8	na gałce uchwytu znacznik prawidłowego ustawienia tłoka
9a	majuskuła
9b	w otoku: * PAŃSTWOWA INSPEKCJA HANDLOWA NR 240
10	W polu pieczęci, oddzielonym od pola legendy obrzeżeniem ciągłym, wizerunek orła, ustalony dla godła herbu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w 1955 r. Na zewnątrz, wokół pola legendy, pojedyncze obrzeżenie ciągłe.
11	–
12	na odwrocie matrycy numer ewidencyjny 233 201, numer grawera 28